Hazımsızlığı kendi kendinize tedavi etmek07.12.2008 16:41:45

Hazımsızlık belirtileri öylesine yaygındır ki, genellikle bunları eczaneden alacağımız basit ilaçlarla kendi kendimize tedavi edebileceğimizi düşünürüz. Hazımsızlık için çok sayıda ilaç vardır ve bunlar çok satılmaktadır.

Hazımsızlık belirtileri öylesine yaygındır ki, genellikle bunları eczaneden alacağımız basit ilaçlarla kendi kendimize tedavi edebileceğimizi düşünürüz. Hazımsızlık için çok sayıda ilaç vardır ve bunlar çok satılmaktadır. Oysa belirtilerin, sindirim siteminin bir yerinde işlerin iyi gitmediğini gösterdiğini ve arada sırada yaşanan hafif bir ataktan öte bir sorununuz varsa, sadece belirtileri gidermeye çalışmak yerine, nedeni araştırıp tedavi etmek gerektiğini unutmamakta yarar vardır. Sorun basit kendi kendine yardım önlemleriyle çözülmezse, doktora başvurmanız gerekir.

Yine de, yakın zamanlarda bir iki hafif hazımsızlık sorunu yaşadıysanız, önce yaşam biçiminizde bazı değişiklikler yaparak midenize daha iyi bakmanız yararlı olabilir. Sağlık durumunuzu genel olarak iyileştirmeniz önemlidir.

Eklem iltihabı (artrit) ya da diğer ağrılar nedeniyle kullanılan aspirin ve steroid olmayan antienflamatuar nitelikteki diğer ağrı kesiciler hazımsızlık sorununu ağırlaştırabilir, hatta sorunun temel nedeni olabilir. Bu ilaçlar vücudumuzda prostaglandin adı verilen kimyasal maddelerin üretim düzeyini düşürme yoluyla iltihabı azaltır. Oysa prostaglandinler eklemlerde iltihaba yol açmakla birlikte, midenin aside karşı korunmasına da yardım eder. Bu nedenle hazımsızlık ve ülserler bu türden ilaçları kullananlarda yaygın görülen yan etkiler oluyor. Bu konu 46. sayfada daha ayrıntılı olarak ele alınacaktır.

Aspirin yerine mideyi tahriş etmeyen bir ilaç olan parasetamol kullanırsanız hazımsızlık sorununuz yok olabilir, ama doktorunuzun verdiği diğer antienflamatuar ilaçları onunla tartışmadan kesmeyin.

YAŞAM TARZINDA DEĞİŞİKLİKLER
  • Sigara içiyorsanız kesmelisiniz.
  • Kilo vermeye ve hareketlilik düzeyinizi artırmaya çalışın; otobüse binmek ya da araba kullanmak yerine yürüyün ya da bisiklete binin.
  • Çok alkol almayın. Erkeklerin haftada 24 birimden, kadınların ise haftada 14 birimden fazla alkol almaması gerekir (bir birim alkol küçük bir bardak [[][[]][[][[]]]yarım bira bardağı] biraya, bir kadeh şaraba, bir tek sert içkiye eşittir).
  • Sağlıklı beslenin. Kızartmaları, tereyağını, peyniri, cipsi ve kırmızı eti azaltın. Bunun yerine daha fazla meyve, ızgara tavuk ya da balık yiyin ve ocakta ya da fırında pişirilen yemekleri kızartmalara tercih edin.
  • Yediğiniz lif miktarını artırın. Lifler meyve ve sebzelerde, bazı kahvaltılık gevreklerde ve tam buğday ekmeğinde (normal kepekli ekmek) bulunur.
  • Acı biber, tuz ve sirke kullanmayın ve çoğu zaman göğüste duyulan mide yanmasını artıran bazı salataları (örneğin soğanlı ve domatesli) yemeyin.
  • İçtiğiniz çay ve kahve miktarını azaltarak kafeinden kaçının. Kafeinsiz kahveyi deneyin ve gazlı içecekleri seviyorsanız, kafeinsizleri tercih edin.
  • Yatmadan önce çok yemek yemeyin; yatağa girmeden önce yediklerinizin sindirilmesi için birkaç saat geçmesi gerekir.
  • Mideniz rutin alışkanlıkları sever ve her gün aynı saatte üç ya da dört öğün yemek yerseniz daha iyi çalışır.
  • Gerilimler mide kaslarını etkiler, bu nedenle gün içinde bir süre kendi başınıza kalarak gevşemeye çaba gösterin.

ECZACINIZDAN YARDIM İSTEYİN

Hazımsızlıktan kurtulmak için yaşam biçiminde değişiklik yapmak her zaman yeterli olmayabilir, ancak kaygılandırıcı belirtiler yoksa sorununuzu bir-iki hafta boyunca kendi kendinize tedavi etmeye çalışmanızda herhangi bir sakınca yoktur. Reçetesiz satılan basit ilaçlar arasında seçim yapmak her zaman kolay olmaz ve size tavsiyede bulanabilecek en iyi kişi eczacınızdır. Eczacınız yakındığınız belirtilere en uygun ilaçları önerebileceği gibi, doktor reçetesiyle kullandığınız başka ilaçlar varsa size bu ilaçları onlarla birlikte kullanmanızın güvenli olup olmadığını da söyleyebilir. Karar vermeden önce ilacın fiyatını da sorun; adından çok söz edilen bazı ilaçlara eşdeğer çok daha ucuz ürünler bulunabilir.

Eczacının size yardım edebilmesi için belirtilerinizi, bunları ne zaman hissettiğinizi ve benzeri şeyleri anlatmanız gerekecektir. Eczaneye uğramadan önce bunları kafanızda netleştirmek için aşağıdaki kutudaki soru listesi yararlı olabilir.

NASIL BİR AĞRINIZ YA DA RAHATSIZLIĞINIZ VAR?
  • Ne zaman oluyor?
  • Neyle artıyor?
  • Neyle azalıyor?
  • Son zamanlarda kilo kaybettiniz mi?
  • Hazımsızlık dışında başka belirtileriniz var mı?
  • Şimdiye kadar neleri denediniz?
  • Gebe olabilir misiniz?


Antasitler, mide asidini azaltan basit alkalilerdir.

Reçetesiz satılan basit ilaçlar
Hazımsızlıkta kullanabileceğiniz reçetesiz satılan birkaç tür basit ilaç vardır.

 

  • Antasitler: Bunlar mide asidini kısa bir süre için nötr hale getiren alkali nitelikte basit ilaçlardır. Basit alkalilere alüminyum hidroksit, magnezyum trisilikat ve sodyum bikarbonat örnek verilebilir. Genellikle bunların zararlı etkisi yoktur, ama bazı kişilerde bağırsaklar üzerindeki yan etkileri rahatsız edici olabilir. Alüminyum içeren antasitler kabızlığa neden olabilirken, magnezyum içerenler ishal yapabilir. Başka tıbbi sorunlarınız varsa ya da doktorun önerisiyle başka ilaçlar kullanıyorsanız, herhangi bir hazımsızlık ilacı kullanmadan önce eczacınıza ya da doktorunuza danışın. Bu, özellikle kalp sorunu, böbrek hastalığı ya da yüksek tansiyon sorunu olan kişilerde önemlidir; çünkü antasitlerin çoğu bu sorunları ağırlaştırabilecek tuz (sodyum bikarbonat) içerir. Bazı antasitler (özellikle sodyum bikarbonat) etkili olurken gaz üretir ve bu geğirmeye neden olabilir. Karındaki şişkinliği önlemek için bazı antasitlere dimetikon adındaki bir madde eklenmektedir.
  • Mideyi ve yemek borusunu kaplayan mukoza örtüsünü koruyan ilaçlar: Bu ilaçlar midede ve yemek borusunda bu organları asidin tahribatına karşı koruyan bir tabaka oluşturur. Genellikle biri antasit olmak üzere birden çok madde içerirler, ama bu ilaçların başlıca içeriği deniz yosunundan yapılan aljinattır. Bu madde mide içeriğinin üzerinde yüzerek mideden yemek borusuna sıvı kaçması (reflü) durumunda yemek borusunu kaplayan tabakayı rahatlatır. Aljinat içeren ilaçlara bir örnek Gaviscon ve Rennie Duo şurup olabilir. Aljinatlı ilaçların hepsinde antasit, bazılarında da tuz bulunması nedeniyle, başka tıbbi sorunlarınız varsa ya da başka ilaçlar kullanıyorsanız bunları almadan önce eczacınıza danışın.
  • Spazm çözücüler (antispazmodikler): Bu ilaçlar mide duvarındaki gerilimi azaltarak etki yapar. Nane yağı ve alverin sitrat bu grupta yer alır. Naneli sakızlar da benzer bir etki yaratır. Özellikle sinirsel bir mide ağrınız varsa ya da midenizde gaz varsa bu ilaçlardan yararlanabilirsiniz. Bu gibi ilaçların doğal ürünlerden oluşanlarının önemli bir yan etkisi yoktur.
  • Midede asit üretimini azaltan ilaçlar: Bu ilaçlar midede üretilen asit miktarını azaltarak etki yapar.


Bazı ilaçlar mideyi ve yemek borusunu kaplayan mukoza örtüsünü korur.

Bunlar çok güçlüdür ve genellikle yalnızca reçeteyle alınmaları gerekir. Kitabın sonraki bölümlerinde bu konu daha ayrıntılı olarak ele alınacaktır. Tıpta H2-reseptör antagonistleri olarak bilinen bazı asit baskılayıcı ilaçlar (örneğin simetidin, famotidin ve ranitidin) yıllardır, yüz milyonlarca kişi tarafından herhangi bir yan etki görülmeden kullanılmaktadır. Bununla birlikte, bu ilaçları kullanan az sayıda kişide (özellikle yaşlılarda) uyuklama hali, baş ağrısı, döküntü ve kafa karışıklığı görülebilir. Daha da önemlisi, bu ilaçlardan simetidin diğer ilaçların (özellikle de kanı sulandırmada kullanılan varfarin, sara tedavisinde kullanılan fenitoin ve kronik astım tedavisinde kullanılan aminofilinin) karaciğerde işlenmesini etkileyebilir; bu ilaçlardan birini alıyorsanız simetidin (Türkiye'de üretilmiyor) kullanmamalısınız.

Hazımsızlık tedavisinde kullanılan basit ilaç seçenekleri çok fazladır ve bunlardan birinin diğerlerine üstün olduğunu gösteren herhangi bir kanıt yoktur. En iyi ilaç muhtemelen tadını en çok sevdiğiniz ve en etkili olduğunu düşündüğünüz ilaçtır. Farklı farklı tatlarda olan bu ilaçların hangisinin daha uygun olduğunu belirlemek için bir deneme yanılma dönemi gerekli olabilir.


Diğer bazı ilaçlar midede üretilen asit miktarını azaltarak etki yapar.

Antasit almak için en uygun zaman belirtilerin ortaya çıkmasını beklediğiniz andır (yemekten sonra ya da yatmazdan önce); ancak burada da deneme yanılma yoluyla en uygun zamanı saptamak gerekebilir. Bunlar dışında yalnızca doktorunuzun reçeteleyebileceği güçlü birçok ilaç vardır, ancak bunlar daha sonra tartışılacaktır.

ECZANEDEN ALABİLECEĞİNİZ HAZIMSIZLIK İLAÇLARI
İLAÇ SINIFI ETKİ AKTİF MADDE
Antasitler Mide asidini nötrleştirir. Magnezyum trisilikat,
alüminyum hidroksit,
sodyum bikarbonat
Mide ve yemek borusu mukozasını koruyan ilaçlar Mide ve yemek borusunu kaplayarak asit tahribatını önler. Aljinat
Spazm çözücüler Mide duvarındaki kas gerilimini önler. Gazı önler. Alverin,
nane yağı
H2-reseptör antagonistleri Midede asit üretimini önler. Famotidin,
ranitidin,
simetidin
 

ÖNEMLİ NOKTALAR
  • Sigara içen kişilerde hazımsızlık sigara içmeyenlere göre daha fazladır.
  • Hazımsızlık sorunlarının büyük bir bölümüne yağlı yemekler gibi "yanlış beslenme" neden olur.
  • Çoğu zaman yaşam biçiminizi daha sağlıklı kılarak hazımsızlık sorunundan bütünüyle kurtulabilirsiniz.
  • Eczaneden hazımsızlığı giderici birçok ilaç alabilirsiniz.
  • Eczacınız size en uygun ilacı önerebilir.


www.saglikpark.com
sitesinden 29.03.2024 10:37:04 tarihinde yazdırılmıştır.