HYT: Ne zaman başlamalı ve ne zaman bırakılmalı?07.12.2008 17:50:07

HYT'YE NE ZAMAN BAŞLAMALISINIZ?

HYT'ye başlamak için en iyi zaman koşullarınıza, olası risk-yarar dengesine ve kişisel tercihlerinize bağlıdır. HYT'ye genellikle ateş basmalarını ve terlemeleri kontrol altına almak için menopoza girmeye yakın başlanır. Ancak iyi bir neden varsa herhangi bir yaşta da başlanabilir.

HYT'Yİ NE KADAR ZAMAN KULLANMALISINIZ?

Kadınların çoğu HYT'yi menopoz belirtilerini tedavi etmek üzere birkaç yıl kullanır. Beş yıla varan bir süre boyunca alındığında, meme kanseri riskini artırdığını gösteren bir kanıt yoktur. Bazı kadınlar 5 yıldan sonra da ağır menopoz belirtileri yaşamaya devam eder. Bu kadınlar için, özellikle hormon dışı tedaviler etkili olmadığında, HYT etkili bir seçenek olmayı sürdürür.

Ne var ki, uzun süreli kullanım meme kanseri riskini artırabilir ve bu risk kombine HYT'de, sadece östrojen içeren HYT'de olduğundan daha yüksektir. Ayrıca venöz tromboz ve inme riski de yüksektir. Bu risklerin çoğu sadece HYT kullanıldığı için değil, yaşın ilerlemesiyle zaten yükselir. Siz sadece HYT'nin yararlarının olası risklerden daha ağır basıp basmadığına karar verebilirsiniz. Kararınız, menopoz belirtilerinin sizi ne kadar rahatsız ettiğine bağlı olacaktır.

Osteoporozu önlemek için tedaviye gereksinimi olan 60'larında ya da daha yaşlı olan kadınlara, genellikle önce hormon dışı tedavileri düşünmeleri önerilir. Bazı kadınlar HYT'yi seçmeyi tercih eder. Ancak, osteoporozu önlemek için yaşam boyu tedavi gerekir, çünkü HYT'ye son verir vermez kemik kaybı başlar.

Bazı kadınlar HYT'yi yaşam boyu sürdürmek ister, çünkü bu onların kendilerini daha iyi hissetmesini sağlar. Yararı risklerden fazla oldukça, bunu yapmamaları hiçin hiçbir neden yoktur.

Kendiliğinden ya da yumurtalıkların ameliyatla alınması nedeniyle menopoza erken giren kadınlar, kaç yıl olursa olsun 50 yaşlarına kadar aldıkları sürece, HYT kullanımı nedeniyle fazladan bir risk taşımazlar. Bunun nedeni HYT'nin, normalde doğal menopoza girinceye dek üretilecek olan hormonları yerine koymasıdır.

HYT NASIL KESİLİR?

HYT, menopoz belirtilerinden sorumlu olan hormon dalgalanmalarını ortadan kaldırarak hormon dengesini sürdürür. HYT'nin birdenbire kesilmesi östrojende ani bir düşüşe ve belirtilerin yeniden ortaya çıkmasına yol açacaktır. Böyle bir durumda, HYT'deki ani değişikliğin sonucunda ortaya çıkan belirtiler hormonlarınızda neler olup bittiğini yansıtmayabilir.

Bundan kaçınmak ve menopoz belirtilerinin azalan hormonlarınız nedeniyle ortaya çıkıp çıkmadığını değerlendirebilmek için östrojen dozunu 2-6 aylık bir dönem boyunca yavaş yavaş azaltmanız gerekir. Bunu, hapları ya da matriks deri bantlarını (deri bantları kesildiğinde sızdırmaz) giderek daha küçük dozlara bölerek ya da giderek daha az miktarda jel kullanarak yaparsınız. Bu uygulama, düzeyin yavaş yavaş düşmesini sağlayarak belirtilerin gelişme olasılığını en aza indirir. Östrojeni tamamen kesinceye dek, pro-gestojen dozunu önceden kullandığınız dozda almaya devam etmelisiniz.

Östrojen implantları kullanan kadınlar da her implatın dozunu, 6 ayda bir değiştirildiğinde yavaş yavaş azaltabilir. Ancak, bir implantın rahim iç yüzeyi üzerindeki etkisi 2-3 yıl kadar sürebilir. Dolayısıyla bir kadın rahmi alınmış olmadıkça, implant tükeninceye dek progestojen almayı sürdürmelidir. Bu, bir progestojen küründen sonra bir çekilme kanaması oluşup olmadığına bakarak değerlendirilebilir. Kanama oluşmuşsa, hâlâ rahim iç yüzeyinin kalınlaşmasına yol açan östrojen var demektir. Kanama yoksa progestojeni kesmek genellikle güvenlidir.

ÖNEMLİ NOKTALAR

HYT'ye herhangi bir yaşta başlanabilir, ancak sıklıkla ateş basması ve terlemeleri kontrol altına almak için menopoza yakın başlanır. Menopozdan sonra 5 yıla varan bir süre boyunca kullanılması önemli riskler yaratmaz. HYT yaşam boyu kullanılabilir, ancak 5 yıldan fazla kullanılması riskleri artırır. Erken menopoza giren kadınlar HYT'yi 50 yaşına kadar almalıdır; bu riskte herhangi bir artışa yol açmaz, çünkü normalde bulunması gereken hormonları yerine koyar. HYT'nin aniden kesilmesi ateş basması ve terlemelerin yeniden başlamasıyla sonuçlanabilir; bunun nedeni östrojendeki ani düşüştür ve bu, östrojen dozunu birkaç ayda azaltarak en aza indirilebilir.