Eğer 30 yaşın üstündeyseniz ve tansiyonunuza en son ne zaman baktırmış olduğunuzu hatırlamıyorsanız, siz de pekala kan basıncı yüksek olan milyonlarca kişiden birisi olabilirsiniz. Doktorlar, yıllar boyunca hiç bir belirti göstermeyebilen ancak zamanla kalp hastalıkları ve inme de dahil, ciddi komplikasyonlara neden olabilen bu duruma genel olarak “hipertansiyon” adını verir.
Bu kitapta kullanılan hipertansiyon kelimesi, birkaç kez değişik zamanlarda ölçülen kan basıncının normalin üzerinde olması ve uzun dönemde komplikasyon gelişmesini önleyebilmek için tedavi edilmesi gerekirtiği anlamına gelir.
Bu hastalık Türkiye’de de çok yaygındır (toplam nüfusun %11-43’ü) ve yaşlandıkça hipertansiyon gelişme olasılığı da yükselir. Sizde de gelişip gelişmeyeceği, kalıtım, beslenme şekliniz –özellikle tükettiğiniz tuz ve alkol miktarı– etnik kökeniniz, şeker hastalığı ya da kilo fazlalığınızın olup olmaması ve düzenli egzersiz yapıp yapmamanız gibi bir dizi faktöre bağlıdır.
Bütün bunlar korkutucu geliyorsa, iyi haberler de var. Hipertansiyona kolayca tanı konulabilir: yaşadığınız yerdeki sağlık ocağı ya da sağlık merkezinde kan basıncınız çabucak, ağrısız bir şekilde ölçülebilir. Tansiyonunuz normalden yüksekse, bu ilk ölçümün raslantısal bir bulgu olmadığını belirlemek için gerekiyorsa üç ya da dört kez daha ölçüm yapılabilir.
Sizde hipertansiyon olsa bile, kan basıncınızı düşürecek ve genel sağlık durumunuz açısından yararlı olacak bazı belirgin yaşam tarzı değişiklikleri yapabilirseniz, belli bir süre (ve belki de hiçbir zaman) ilaç tedavisine gereksinimi olmayan birçok kişiden biri olabilirsiniz. Tedavi gerektiğinde, genellikle günde bir kez alınan, tablet şeklinde, çok etkili pek çok ilaçtan biri seçilebilir. Çoğu kişi tedaviyle ilgili herhangi bir sorun yaşamaz. Ancak bir ilacın yan etkileri olursa, eşit derecede etkili başka alternatifler de vardır. Daha yeni ilaçların yan etkiye yol açma olasılığı daha azdır. Yapılan araştırmalar, ilaç tedavisiyle hipertansiyonu kontrol altına almanın, inme riskini %35–40, koroner kalp hastalığı riskini ise %20-25 oranında azaltabildiğini göstermiştir.
Hipertansiyona ilişkin en önemli mesaj, kan basıncınızı kontrol etmedikçe sizde hipertansiyon bulunduğunu, ciddi bir hasara yol açmadan bilemeyebileceğinizdir. Oldukça ciddi şekilde yükselmiş olan kan basıncı bile, saptandıktan sonra kontrol altına alınabilir ve size yazılan reçetedeki ilacı aldığınız ve düzenli kontroller yaptırdığınız kabul edilecek olursa, ciddi ve yaşam tehdit edebilecek komplikasyon gelişme olasılığı çarpıcı bir şekilde azalacaktır.
ÖNEMLİ NOKTALAR |
- Hipertansiyon İngiltere’de yedi–on milyon kişiyi etkilemektedir.
- Hipertansiyon sıklıkla fark edilmemektedir.
- Hipertansiyonun tedavi edilmesi yaşam kurtarır.
|