Günümüzde sağlıklı kalma ve HIV (AIDS) enfeksiyonu da dahil cinsel yolla bulaşan hastalıklardan kaçınma konusunda bazı tavsiyeler içermedikçe, cinselliği konu alan hiçbir kitap tamamlanmış sayılmaz.
İlgili Sayfalar
Güvenli seks konusunda birkaç söz
Günümüzde sağlıklı kalma ve HIV (AIDS) enfeksiyonu da dahil cinsel yolla bulaşan hastalıklardan kaçınma konusunda bazı tavsiyeler içermedikçe, cinselliği konu alan hiçbir kitap tamamlanmış sayılmaz.
Gonore ve trikomonyaz dışında, cinsel yolla bulaşan hastalıkların görülme sıklığı giderek artıyor. Örneğin, son on yıllık dönemde genital siğil görülme sıklığı %225 arttı.
Geçmişte "zührevi hastalıklar" adı verilen bu hastalıklar rasgele cinsel ilişki ve sadakatsizlikle eşanlamlıydı, oysa günümüzde bu durum giderek değişiyor. İster iyi, ister kötü bir gelişme sayılsın, günümüzde erkeklerde ve kadınlarda kalıcı bir ilişki (evlilik ya da birlikte yaşama) öncesinde birden çok eşi olanların sayısı giderek artıyor ve bu enfeksiyonların bir bölümü önceki ilişkilerden miras kalıyor.
Günümüzde çiftler prezervatif kullanmayı bırakmadan ya da bir aile kurma adımını atmadan önce, bunu bir fırsat olarak değerlendirip cinsel yolla bulaşan hastalıklar açısın-dan tam bir kontrolden geçmeyi, bazen de HIV testi yaptırmayı tercih ediyor. Cinsel işlev bozukluğu servislerine başvurma artık geçmişte olduğu kadar damgalanma nedeni değil. Günümüzde kadınlar da mantar ya da sistit gibi önemsiz sorunla-rı için bu gibi servislere başvuruyor.
PREZERVATİF KULLANMAK GERÇEKTEN GEREKİR Mİ?
Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonların çoğunu (hepsini değil) önlemenin en iyi yolu her zaman, her eşle prezervatif kullanmak ve prezervatif cinsel organlarla temastan önce tak-maktır. Böylece etkeni belirsiz (nonspesifik) üretrit, klamidya, belsoğukluğu, trikomonyaz ve HIV enfeksiyonunu (AIDS) önlemek mümkündür. Prezervatif herpes ve genital siğile karşı da belli ölçüde korunma sağlar, ama kasık bitinden korumaz. Yüksek riskli bir davranış içindeyseniz (örneğin yurtdışında, paralı seks yapan ya da madde kullandığı bilinen bir kişiyle ya da bir erkekle eşcinsel ilişki kuruyorsanız) prezervatif kullanmak daha da önemlidir.
Bazı erkekler prezervatif kullanmakta güçlük çeker ve prezervatif takılıyken sertleşmenin sürmesini sağlayamaz. Bu gibi durumlarda AÇSAP merkezlerinden ya da bazı eczanelerden alınabilecek kadın kondomu yararlı bir seçenek olabilir.
İYİ ALIŞKANLIKLAR
Cinsel ilişkilerde genel hijyen de önemlidir. Özellikle kadınlar temizliğe yeterince dikkat edilmeyen koşullarda duyarlılıklarının azaldığından ya da tahriş olduklarından yakınabiliyor. Cinsel ilişkiden önce ve sonra genital bölgenin yıkanması, kadınların ayrıca sistiti (idrar yolları enfeksiyonu) önlemek için cinsel ilişkiden hemen sonra idrar yapmaları yararlı alışkanlıklardır.
Öte yandan temizlikte aşırıya gitmek iyi bir fikir değildir ve kokulu sabunlara, köpüklere ve deodoranlara duyarlılık ve alerji yaygın bir sorundur. Özellikle kadınların köpük banyolarından ve vajinanın içinin sabunla yıkanmasından (özellikle de dezenfektan maddelerle) kaçınması öneriliyor; bunlar vajinadaki normal bakterileri yok ederek, çeşitli enfeksiyonların yerleşmesine uygun bir ortam yaratır. Bu durumda mantar (kandida) enfeksiyonu ya da balık kokusunda beyaz bir akıntıya neden olan bakteriyel vajinoz gelişebilir. Düzenli olarak yalnızca bol suyla yıkanmak yeterlidir.
YAYGIN BELİRTİLER NELERDİR?
Cinsel yolla bulaşan birçok enfeksiyonun kişinin fark edemeyeceği kadar hafif belirtilere yol açabileceği gözden kaçırılmamalıdır. Özellikle bazı enfeksiyonlar gizli kalmalarıyla ünlüdür; örneğin kadında klamidya enfeksiyonu çoğu zaman yumurtalık kanallarında hasar yaparak kısırlığa neden olduktan sonra ya da pelvik enflamatuar hastalık tablosuna yol açtığı zaman fark edilebiliyor.
Akıntı ve rahatsızlık
Erkekler üretradan cerahate benzeyen bir akıntı geldiğini, kadınlar da normal vajina akıntısının değiştiğini fark edebilir. Akıntı fazlalaşmış olabilir ya da rengi ve kokusu normalden farklı olabilir. Erkekler idrar yaparken ağrı ya da penis boyunca yanma tarzında bir tahriş hissedebilir. Kadınlar da vajina çevresinde tahriş, cinsel ilişki sırasında ağrı ya da idrar yaparken yanma ve batma hissedebilir.
Bu belirtilere etkeni belirlenemeyen (nonspesifik) üretrit, belsoğukluğu, klamidya, trikomonyaz ya da mantar (kandida) neden olabilir.
Deride yaralar
Derideki ağrılı yaraların ya da kabarcıkların en yaygın nedeni herpestir. Günümüzde seyrek görülen bir hastalık olan frengi ağrısız bir yaraya neden olur. Ayrıca şiddetli mantar enfeksiyonu ve sert cinsel ilişkiye ya da kayganlaşma yetersizliğine bağlı tahriş de derinin açılmasına neden olabilir.
Yumrular, çıbanlar ya da siğiller
Birçok kişi cinsel organının yakınında daha önce fark etmediği bir kütle gelişmesi nedeniyle doktora başvurur. Bunlar bazen sivilce ya da çıbandır, bazen de tedavi gerektiren genital siğildir. Kadınlarda vajinanın alt üçte birlik bölümünde, bir tarafta bir şişlik olabilir; bu Bartholin bezi adı verilen bir bezin enfeksiyonudur. Her zaman tedavi gerekmez, ama bazen şişliğin açılarak cerahatin dışarı akıtılması gerekebilir.
Leğen bölgesinde (Pelvik) ağrı
Kadınlar karnın alt bölümünde ya da yanlarda dönem dönem gelen şiddetli ağrıdan, erkekler ise çatı kemiği bölgesinde, bazen testislere ya da penise vuran bir ağrıdan yakınabilir. Bu ağrılar kadınlarda pelvis (leğen kemiği) bölgesindeki organların enfeksiyonuna (pelvik enflamatuar hastalık), erkeklerde de prostat enfeksiyonuna bağlı olabilir. Bununla birlikte enfeksiyonun yerini tam olarak saptamak güç olabilir ve bazen uzun süreli antibiyotik tedavisi gerekebilir. Bu enfeksiyonlar belsoğukluğu ya da klamidya gibi tedavi edilmemiş bir enfeksiyonun sonucu olabilir.
Kaşıntı
Kadınlarda da, erkeklerde de genital bölgenin herhangi bir yerinde, cinsel organlarda ya da kıllarda kaşıntı olabilir. Kaşıntının nedeni hijyen eksikliği, mantar, kasık biti ya da herpes olabilir. Ayrıca egzama gibi yaygın görülen bir deri sorunu da cinsel organları etkileyebilir.
NASIL YARDIM ALINABİLİR?
Bir enfeksiyondan kuşkulanıyorsanız, tam bir muayene ve tedaviye ulaşmak, ayrıca daha sonra sorunlar yaşamamak için bir doktora ya da hastaneye başvurun. Ülkemizde bütünlüklü cinsel işlev bozukluğu merkezlerinin sayısı henüz çok sınırlı olmakla birlikte, kadınlar AÇSAP merkezlerine ya da jinekoloji servislerine, erkekler de üroloji servislerine başvurabilir. Öte yandan cinsel yolla bulaşan hastalıklar ve HIV (AIDS) konusunda telefonla danışmanlık hizmeti almak da mümkündür.
İngiltere'de cinsel işlev bozukluğu kliniklerinde tutulan kayıtlar gizlidir, diğer servislerde tutulanlardan ayrıdır ve sizin izniniz olmaksızın hiç kimse, doktorunuz bile bunları göremez. Randevuyla gidilir ancak tüm tedavi ve bakım işlemleri buralarda görülür, başka bir yere sevk edilmezsiniz.
Cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyonunuz varsa, eşinize de test yapılması ve tedavi uygulanması gerekir.
Tedavi uygulanmayan cinsel eşlerdeki enfeksiyonlar size geri gelecek ya da hastalığın toplumda yayılmasına neden olacaktır. Ayrıca bazı enfeksiyonlar doğmamış bebeğe de zarar verebilir.
Gerek siz, gerekse eşiniz antibiyotik tedavisi görüyorsanız, tedavinin bitiminde doktor iyileştiğinizi bildirene kadar cinsel ilişkiden kaçınmalısınız. Aksi halde kısmen tedavi edilen enfeksiyon aranızda gidip gelecek ve sorunlarınız devam edecektir.
İngiltere'de cinsel işlev bozukluğu kliniklerinde danışmanlık, psikolojik destek ve psikoseksüel terapi olanakları da sunuluyor. Bu gibi merkezlerde her yaştan kadın ve erkek cinsel sorunlar, ilişki sorunları ve cinsel ilişkilerin istenmeyen gebelik ya da enfeksiyonlar gibi olumsuz etkileri konularında yararlı tavsiye ve bilgiler alabiliyor. Bu merkezlerde HIV enfeksiyonu (AIDS) konusunda da bilgi ve destek sağlanıyor.
ÖNEMLİ NOKTALAR |
- Düzenli prezervatif kullanma cinsel yolla bulaşan enfeksiyon riskini önemli ölçüde azaltır.
- Hijyene önem vermek eşler için önemlidir.
- Kadınlar cinsel organlarını düzenli olarak yıkarken yalnızca su kullanmalıdır.
- Enfeksiyondan kuşkulanıyorsanız, vakit geçirmeksizin hekime başvurun.
|
Bu yazı 7631 kere okundu.