Haberi Paylaş

Google Yahoo Facebook Mixx Digg StumbleUpon Del.icio.us reddit Bu Nedir?

 

Bu sözlükte Tiroit hastalıklarının tanı ve tedavisinde en sık kullanılan tıbbi ve teknik terimleri bulabilirsiniz.

 

antikor: Bunlar, örneğin bakterilerin içerdiği “yabancı” proteinlere karşı bir savunma mekanizması olarak bağışıklık sistemi tarafından üretilir. Normalde vücudun kendi proteinlerine karşı antikor oluşmaz.

 

Basedow-Graves hastalığı: En yaygın hipertiroidi türüne verilen ad. Hastalarda genellikle egzoftalmi, guatr ve bazen bacaklarda pretibiyal miks ödem adı verilen kızarık kabartılar vardır.

 

de Quervain tiroiditi: Tiroit teki bir virüs enfeksiyonu ardından oluşan bir viral tiroidit türü.

 

doğum sonrası (postpartum) tiroiditi: çocuk doğuran bir kadında doğumdan sonraki ilk yıl içinde Tiroit bezinde geçici bir denge bozukluğu. Genellikle belirti yoktur, ama hipertiroidi ya da hipotiroidi belirtileri de görülebilir. Çoğunlukla tedavi gerekmez.

 

egzoftalmi: Daha çok Basedow-Graves hastalığına bağlı hipertiroidi bulunan kişilerde gelişen gözlerin öne doğru fırlaması. Egzoftalmi gözlerden birini ya da her iki gözü ilgilendirebilir ve Tiroit bezinin fazla çalışmasından önce gelişebileceği gibi, başarılı bir hipertiroidi tedavisinden sonra da ortaya çıkabilir.

 

guatr: Tiroit bezinin büyümesi.

 

Hashimoto tiroiditi: Otoimmün bir hastalığın neden olduğu bir guatr türüne verilen ad. Tiroit bezinin büyümesine karşın, genellikle hipotiroidi bulguları vardır.

 

hipertiroidi: Tiroit bezinin fazla çalışması durumu.

 

hipotiroidi: Tiroit bezinin az çalışması durumu.

ince iğne aspirasyonu: Bu testte ince bir iğneyle Tiroit bezine girilir ve enjektörle az miktarda doku örneği alınarak (aspire edilerek) mikroskop altında incelenir. Bu teknik bazı guatr tipleri bulunan kişilerde ameliyattan kaçınmayı mümkün kılar

 

karbimazol: Metimazolün ön ilacı. Bazı ülkelerde ilacın bu tipi kullanılır. Türkiye’de piyasaya sunulmamıştır.

 

metabolizma: Vücuttaki sürekli ve karmaşık madde ve enerji dönüştürme süreçlerinin tümü. Metabolizma yapım ve yıkım olaylarını (anabolizma ve katabolizma) kapsar.

 

metimazol: Karbimazolün etkin maddesi olan bu ilaç aşırı Tiroit hormonu üretilmesine karşı etkilidir.

 

miksödem: Bu terim de tiroidin az çalışması, yani hipotiroidi durumunu tanımlar, ama genellikle hipotiroidinin daha ağır ve daha uzun süreli olduğu hastalar için kullanılır.

 

otoimmün hastalık: Normalde olmaması gereken antikorlar üretilir ve bu antikorlar kişinin kendi vücudunun bazı bölümlerine karşı saldırıya geçer. Örneğin, hipotiroidili hastaların çoğunda Tiroit bezine yönelerek bezin tahrip edilmesine katkıda bulunan antikorlar vardır. Basedow-Graves hastalığında ise Tiroit hücresinin yüzeyini hedef alan antikorlar hücrenin fazla Tiroit hormonu yapmasına neden olur.

 

ötroidi: Tiroit in normal çalıştığını gösteren terim.

 

propiltiourasil: Bu ilaç metimazol ve karbimazol ile benzer etki yapar. Hastalarda metimazol ya da karbimazol ile yan etkiler gelişmesi durumunda kullanılır ve hipertiroidisi olan emziren kadınlara verilir.

 

propranolol: Tiroit bezinin fazla çalıştığı kişilerde titreme gibi bazı belirtileri gidermek amacıyla kullanılan beta bloker grubundan bir ilaç. Bu gruptaki diğer ilaçlar arasında nadolol ve sotalol sayılabilir.

 

radyoaktif iyot (iyot-131): Hipertiroidi değerlendirmesinde ve tedavisinde kullanılan radyoaktif bir iyot izotopudur.

 

tetani: Ellerde, ayaklarda ve ağız çevresinde karıncalanmaya ve el ve ayak kaslarında ağrılı spazmlara yol açan tetani, kandaki kalsiyum düzeyinin düşmesi sonucunda gelişir.

 

tiroglobülin: Tiroit bezinin salgıladığı bir protein. Tiroit kanseri tedavisinden sonra hastaların izlenmesinde bu proteinin ölçümleri önemlidir. Bazı durumlarda bu proteinin varlığı kanserin vücudun başka bölümlerinde yeniden geliştiğine işaret ettiği için “tümör göstergesi” olarak kabul edilir.

 

tiroksin (T4): Triiyodotironinle birlikte Tiroit bezi tarafından salgılanan bir hormon. Etki gösterebilmesi için vücutta triiyodotironine dönüştürülmesi gerekir. Tiroksin tablet formunda kullanıma sunulmuştur ve hipotiroidi tedavisinde kullanılır.

 

tirotoksikoz: Hipertiroidiyi tanımlamada kullanılan bir başka terim.

 

tirotropin ( Tiroit stimüle edici hormon, TSH): Hipofiz bezi tarafından salınan ve Tiroit bezinde hormon üretimini denetim altında tutan bir hormon. Tiroit bezinin neden olduğu hipotiroidide kandaki TSH düzeyi yükselir, hipertiroidide ise TSH düzeyleri düşüktür.

 

triiyodotironin (T3): Tiroksinle birlikte Tiroit bezinin salgıladığı bir hormon. Vücut metabolizmasının denetim altında tutulmasından sorumludur. Tablet formu vardır, ama tiroksin kadar iyi bir denetim sağlamadığı için, genellikle hipotiroidi bulunan kişilere verilmez.