 |
|
|
 |
|
|
 |
Çocuklarda diyabet
16.01.2008 17:01:34
Tip 1 (insüline bağımlı) diyabet en sık 11-13 yaşlar arasında başlar. Bununla birlikte,
| Haberi Paylaş | ||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||
Tip 1 ( insülin e bağımlı) diyabet en sık 11-13 yaşlar arasında başlar. Bununla birlikte, küçük çocuklarda ve sütçocuklarında giderek daha sık görülmeye başladı ve doğumdan birkaç gün sonra bu tür diyabet gelişen bebek sayısı da artıyor. Çocukların koşuşturmasını ve bol enerji harcamasını önleyemezsiniz, bu da yedikleriyle insülin dozu arasında doğru bir denge kurmayı güçleştirebilir. Genellikle bu sorunla günde iki ya da üç kez, her biri kısa ve orta etkili insülin içeren enjeksiyon uygulayarak baş etmeye çalışılır. Yine de çocuğunuzun hipoglisemi atağı geçirmesinden korkacağınızı ve onu gözünüzün önünden ayırmamaya çalışacağınızı tahmin etmek güç değil. Çocuğunuz büyüdükçe ve hem siz hem de çocuğunuz diyabetle baş etme konusunda deneyim kazandıkça, ona daha fazla bağımsızlık tanımak belki size daha kolay gelecektir.
Çocuklar kendi iğnelerini yapmayı her yaşta öğrenebilir, ancak insülin dozunu kontrol etmeniz yararlı olabilir. Kalem enjektörler bu sorunun üstesinden gelmeyi çok kolaylaştırdı; bunlar çok kullanışlı ve insülin dozunu ayarlamayı çok basitleştiriyor.
Çocuklar iğnelerini kendileri yapmayı öğrenebilir, ancak insülin dozlarını denetlemekte yarar vardır.
EVDE İZLEME
Kan testleri küçük çocukların canını yakabilir ve parmakları çok ince olduğu için uygulaması zor olabilir, dolayısıyla çoğu zaman bunun yerine tek başına ya da bazen kan testiyle birlikte sürekli idrar testi yapılması öneriliyor. Öte yandan, çocuğunuz biraz büyüyünce, onu eğiterek düzenli kan testleriyle kendi kan şekerini izleme alışkanlığı edinmesi için cesaretlendirmeniz gerekecek.
Ancak bu konuda sorun yaratırsa şaşırmayın. İsyan büyümenin bir parçasıdır ve ergenlik çağında birçok genç bu konuda işbirliği yapmayı reddettiği bir dönemden geçer. Bu sorunun üstesinden gelmek zordur, ancak elinizden geldiğince doğrudan çatışmalardan kaçınmanızı öneririz. Unutmayın, çocuğunuzun düzenli insülin kullanması, bir çok kan şekeri testi yapmasından çok daha önemlidir.
HİPOGLİSEMİ
Çocuklarda, özellikle de hareketli çocuklarda kan şekeri çok hızlı düşebilir ve uyarı işaretlerini zamanında fark etmek güç olabilir. Çok küçük çocuklar bu işaretleri hiç fark etmeyebilirler. Kan şekeri aşırı düşüp, çocukta uyuklama hali, hatta bilinç kaybı geliştiğinde en iyi tedavi glukagondur. Diyabeti olan küçük bir çocuğa bakıyorsanız, elinizin altında yedek glukagon bulundurmanızda yarar var.
Bu tedavi etkili olduktan sonra, çocuğa yiyecek ya da tatlı içecek şeklinde biraz karbonhidrat vermek gerekir. Bu sorunla genellikle egzersiz sırasında karşılaşıldığı için, bakıcının, öğretmenin ya da çocuktan sorumlu herhangi bir kişinin (çocuklar gözetim altında değilse bir arkadaşının) hipoglisemi atağı durumunda ne yapılması gerektiğini bilmesi gerekir.
Okula başladığı zaman da okul idaresi çocuğun diyabeti olduğunu ve hipoglisemi ataklarında yapılması gerekenleri bilmelidir. Çocuğunuz öğle yemeğini okulda yiyorsa, mutfak sorumluları da durumu bilmeli ve gerektiği gibi beslenebilmesi için çocuğa uygun seçenekler sağlanmalıdır.
BESLENMEYLE İLGİLİ SORUNLAR
Çocukların yediği yemek miktarı bir günden diğerine yüzde 50 değişebilir. Küçük çocuk büyüttüyseniz, bazen onları bir lokma yemeye ikna etmenin ne denli güç olduğunu, bazı günler de sürekli bir şeyler atıştırmalarının önlenemediğini bilirsiniz. Diyabetli bir çocuğunuz varsa, bu sorunların çok daha fazla canınızı sıkacağı açık. Kural olarak öncelik diyetinde öngörülenden fazla bile olsa her açlık hissettiğinde çocuğunuza yiyecek bir şeyler vermektir. Çocuklar büyüdükçe daha fazla insülin e ihtiyaç duyar ve idrar testlerinde şeker çıkması ya da kan şekerinin yüksek olması, yiyeceğin azaltılması gerektiğini değil, insülin dozunun artırılması gerektiğini gösterir. Öte yandan kan şekerinin düşmesi insülin dozunun azaltılmasını gerektirebileceği gibi, çocuğun yeterince yemediğini gösteriyor da olabilir ve bu konunun çocuğun doktoruyla konuşulması gerekir.
Çocukların çoğu kuralları çiğner ve gizlice şeker, tatlı ya da çikolata yer. Ancak fazladan tüketilen bu türden kural dışı karbonhidratları düşünerek çocuğun normal yiyeceklerini azaltmamak gerekir. Çocuğunuz yeterince büyüdüyse, sakin bir dille bu tür hilelerin kan şekerini yükselteceğini, bunun da birtakım sorunlara yol açabileceğini anlatın. Kolay olmasa da, fazla üstüne gitmeksizin çocukla bu konuda sakince sohbet etmek belki de en iyi yaklaşımdır.
Diyabetli çocuklarda seyahat ya da hastalık gibi alışılmışın dışındaki olaylarda alınması gereken önlemler erişkinlerden farklı değildi. Onların da egzersiz yaparken kendilerine dikkat etmeyi öğrenmeleri ve 48. sayfada belirtilen akla uygun önlemleri almaları gerekir. Bu gibi durumlarda ne yapmak gerektiği konusunda herhangi bir kuşkunuz varsa, çocuğunuzun doktoruna ya da diyabet merkezine başvurabilirsiniz.
AİLENİN TEPKİLERİ
Diyabeti olan çocuğun kardeşleri, durumu nedeniyle ona gösterilen özeni kıskanabilir. Diyabetli çocuk da kendisi hastalıkla baş etmeye çalışırken, kardeşlerinin böyle bir sorunu olmamasına içerleyebilir. Bu duyguların dile getirilmesine olanak vermek ve bu konuları ailece tartışabilmek önemlidir. Düzenli aralıklarla bu gibi konular üzerine sohbet etmek herkesi rahatlatacak ve diğer çocuklarınızın da kardeşlerinde hipoglisemi belirtilerine dikkat ederek sorumluluğu paylaşmalarını sağlayacaktır. Yeterince olgun ve istekliyseler, çocuklarınıza hipoglisemi atağında ne yapmak gerektiğini de öğretebilirsiniz.
Yemek saatleri olası aile çekişmelerine sahne olabilir; diyabetli olmayan aile üyeleri kendilerinin de sağlıklı yiyeceklerle beslenmesine itiraz edebilir! Aslında diyabetli kişilere önerilen beslenme, hepimizin uygulaması gereken beslenme tarzıdır. Ailenin diğer üyeleri onun önünde sürekli olarak tatlı ve çikolata yiyorlarsa, diyabetli çocuğun canının sıkılacağı açıktır, dolayısıyla diğerlerini ikna etmek için siz elinizden geleni yapın. Bu durumda da, en iyi sonuç konuyu tartışma ve sorunu anlatma yoluyla elde edilecektir ve şekerli besinleri azaltma konusunda diğer çocukları da ikna edebilirseniz, bu onların sağlığı için de iyi olacaktır.
ROL YAPMA
Çocukların çoğu annebabalarını yeme sorunlarıyla kolayca etkileyebileceklerini çok çabuk fark eder ve diyabeti olan çocuklar bu konuda diğerlerinden farklı değildir. Sofrada yemek yemezlerse ya da hipoglisemi atağı geçirirlerse bütün dikkatin üzerlerinde toplanacağını bilirler. Ayrıca idrar ve kan şekeri testlerini yapmayı reddedebilir ya da test sonuçlarında hile yapabilirler.
Bütün bunlar annebaba olarak sizi kaygılandırabilir, canınızı sıkabilir ve ailenin huzurunu da bozabilir. Ancak bu gibi durumlar sık görülür, bu yüzden üstesinden gelemediğiniz için kendinizi suçlamayın. Çocuğunuzun doktoru bu gibi sorunlarla mutlaka defalarca karşılaşmıştır ve size destek olabilir ve tavsiyelerde bulunabilir. Bazen çocukla dışardan bir kişinin -bir aile dostunun, hatta bu alanda deneyimli bir danışmanın- konuşması, davranışlarının ne gibi sonuçları olduğunu anlamasına yardım edebilir. Bazen çocuğun bu gibi davranışlarının aslında diyabeti konusunda duyduğu derin endişelerden kaynaklanabileceğini de unutmamak gerekir.
| ÖNEMLİ NOKTALAR |
|
Bu yazı 4913 kere okundu.
|
Yorum Ekle |  |
Arkadaşına Gönder |  |
Çıktı Al |  |
Yukarı |
Ne tür rahatsızlıklarınız var?
Bu anketin sonuçları anket tamamlandıktan sonra yayınlanacaktır.
