 |
|
|
 |
|
|
 |
| Haberi Paylaş | ||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||
Bazı kişilerde görüntü kendiliğinden retinaya odaklanamaz ve bu kişilerde uzağı görememe (miyopluk) ya da yakını görememe (hipermetropluk) sorunu olduğu söylenir. Bazı kişiler de astigmatizm nedeniyle görüntüyü çarpık görür. Bu yaygın göz kusurları rutin göz muayenesinde kolayca saptanabilir ve gözlükle ya da kontakt lensle düzeltilebilir. Yaşlanma da gözlerinizi etkileyebilir ve yakını görmekte zorlanırsınız (bu görme kusuruna “presbiyopi” adı verilir).
GÖZ TESTLERİ
Normal sağlık denetiminin bir parçası olarak düzenli göz muayenesi yaptırarak gözlerinizin içten ve dış-tan muayene edilmesini sağlamanız önemlidir. Bu basit ve ağrısız bir işlemde görme keskinliğiniz test edilir, mikroskopta gözünüz incelenir ve göz tansiyonunuz ölçülür. Genellikle bir göz muayenesi 20-30 dakika sürer ve çoğu zaman bu muayenede optometrik ölçümler (gözlük için kırılma testi) de yapılır. Göz hareketleriniz ve gözlerinizin eşgüdümü de değerlendirilir. Görüntü kırılma kusurları nedeniyle bulanıklaşıyorsa (aşağıya bakınız) doktorunuzun vereceği bir gözlükle bu kolayca düzeltilebilir. Görme ölçümlerinde standart bir ışıklı tablo (Snellen levhası) kullanılır. Bu test her zaman standart mesafe olan altı metreden yapılır (ama bazen bir ayna kullanılması gerekir). Bu, 19. sayfadaki şekilde gösteriliyor. Görmeniz normalse, 6 metrelik mesafeden standart 6 metre satırını okuyabilirsiniz ve bu durumda görme keskinliğiniz 6/6 olarak tanımlanır. Görmeniz azalmışsa, 6 metre satırının üzerindeki daha büyük harşeri okumanız mümkün olabilir.
Örneğin, “normal görebilen” bir kişinin 9 metreden okuyacağı bir satırı okuyabilirsiniz. Bu durumda görme keskinliğiniz 6/9 olarak tanımlanır. Bunun gibi, 6 metreden okuyabildiğiniz tek satır, görmesi normal olan bir kişinin 60 metreden okuması beklenen en üstteki harfse, görme keskinliğiniz 6/60 olarak tanımlanır ve çok yetersiz olduğu söylenir. Dünyadaki ülkelerin büyük çoğunluğunda metrik sistem kullanılmasına karşın ABD’de metre yerine ayak sistemi kullanılmakta ısrar ediliyor, bu nedenle de birçok ülkede 6/6 olarak nitelendirilen bir görme keskinliği ABD’de 20/20 olarak tanımlanıyor. Snellen levhasıyla görme testi dünyanın büyük bir kısmında kullanılan son derece yararlı standart bir yöntemdir, ancak görme işlevinin kontrasta duyarlılık ve parlaklık gibi başka özelliklerini ele almaz. Gerekiyorsa uzmanlaşmış göz bölümlerinde daha karmaşık ölçümler gerçekleştirilebilir.
Rutin göz muayenesinde göz hastalıkları yanında retinada değişikliğe yol açan yüksek tansiyon ve şeker hastalığı gibi başka bazı sağlık sorunları da saptanabilir. Bunlar erken saptanırsa, görme kaybı gibi sorunlara yol açmaksızın etkili bir biçimde tedavi edilebilir. Dolayısıyla, en az iki yılda bir göz muayenesi yaptırmak akla uygun bir önlemdir. Kırılma kusurları (gözlük derecesi) muayenesi kolay bir testtir ve genellikle iki aşamalıdır. Birinci aşama nesnel bir testtir ve muayeneyi yapan kişi “retinoskop” adı verilen bir aletten, yarıktan sızan bir ışık demetini göze gönderir ve kırılma kusuru düzelene kadar gözün önüne düzeltici mercekler yerleştirir. Bunun ardından öznel bir test yapılır; bir deneme çerçevesine mercekler yerleştirilerek ve mercek numaralarında küçük değişiklikler yapılarak hastaya daha mı iyi, yoksa daha mı kötü gördüğü sorulur. Önce uzak görme, ardından yakın görme muayene edilerek, her ikisinde de net görmeyi sağlayan mercekler saptanır. Sonra bunlar için gözlük yazılır. Yalnızca uzak görme sorununuz varsa, size uzağı gören gözlük verilmesiyle yetinilecektir. Hem yakını gören, hem de uzağı gören gözlüklere gereksinim duyuyorsanız, kişisel gereksinim ve tercihlerinize göre bifokal (çift odaklı) mercek ya da okuma ve uzak görme için iki ayrı gözlük verilecektir. Değişken odaklı (varifokal) mercekler de vardır. Bunlar, merceğin üst kısmından uzak mesafelerin, alt kısımlarda ise giderek güçlenerek orta ve yakın mesafelerin daha iyi görülmesini sağlayan dereceli merceklerdir. Son zamanlarda bu tür mercekler daha da geliştirildi ve giderek daha çok tutuluyor. Günümüzde üç odaklı (trifokal) mercekler oldukça seyrek kullanılıyor; bunlarda uzak, orta ve yakın mesafe için üç ayrı bölüm vardır. Son zamanlarda bunların yerini büyük ölçüde değişen odaklı mercekler aldı.
Snellen levhası - tablo yalnızca tanıtım amacıyla verilmiştir ve göz muayenesinde kullanılamaz.
İngiltere’de optometristler görme muayenesi yapıp gerekiyorsa gözlük yazabilir ve yukarıda anlatılan rutin göz taramalarını gerçekleştirebilir. Kişinin bağlı bulunduğu semt polikliniğindeki doktor ise herhangi bir hastalıktan kuşkulanılması durumunda basit göz muayenesi yapacak, görme sisteminizi ve göz hareketlerinizi inceleyecektir. Birçok semt polikliniğinde, şeker hastalığı gibi sorunların izlenmesi ve gözdibi (retina) muayenesi için ayrıca eğitim görmüş bir uzman doktor bulunuyor. Herhangi bir göz hastalığından kuşkulanılması ya da hastalık belirtisi saptanması durumunda hastanelerin göz servislerin-deki bir göz hastalıkları uzmanına sevk yapılacaktır. Hastanelerdeki göz bölümlerinde gelişmiş aletler ve iyi eğitilmiş doktor, hemşire ve diğer görevliler vardır. İngiltere’deki büyük hastanelerin göz bölümlerinde artık göz sorunlarına ve tedavisine ilişkin genel bilgiler yanında, göz hareketleri bozukluğu (şaşılık), Glokom , retina hastalıkları, oküloplastik bozukluklar ve benzerleri gibi belli oftalmoloji dallarında üst uzmanlık eğitimi görmüş doktorlar da bulunuyor.
KIRILMA KUSURLARI
Yakını görememe (Hipermetropluk)
Hipermetropsanız yakını görebilmek için daha çok çaba harcamanız gerekir ve bu durum baş ağrısına ve bulanık görmeye neden olabilir. Hipermetroplukta yakındaki nesnelerin görüntüsü retinanın üzerinde değil, arkasında oluşur. Bu durum göz kürenizin çok kısa olmasına, seyrek olarak da korneanızın yeterince bombeli olmamasına bağlı olabilir. Çoğu insan biraz hipermetrop doğar, ama yakına odak yapabildiği için gözlük kullanması gerekmez; 10 yaşına kadar da hipermetropluk giderek azalır. İleri derecede hipermetrop olan kişilerin çocukluk çağından başlayarak gözlük kullanması gerekir, ama ergenlik çağında gözlük numarası giderek düşer ve sonunda normalleşir. Çocukluk çağında hipermetrop olan kişiler normalden daha erken bir yaşta okuma gözlüğüne gereksinim duyar. Hipermetropluk ışığı daha çok kıran ince kenarlı bir mercekle (pozitif diyoptri-li dışbükey mercek) düzeltilerek görüntünün retina üzerine düşmesi sağlanır; bunun için gözlük ya da kontakt lens kullanılabilir.
Uzağı görememe (Miyopluk)
Miyopsanız yukarıdakilerin tersi geçerlidir. Yakındaki nesneleri kolayca görürsünüz, ama uzaktaki nesnelere (örneğin yol işaretlerine) bakmak daha zordur. Miyoplukta uzak bir nesneden gelen ışık retinanızın önüne odaklanır. Bunun nedeni göz kürenizin çok uzun olması, daha seyrek olarak da korneanızın yeterince kavisli olmamasıdır. Miyopluk genellikle çocukluk çağında (20 yaşından önce) gelişir ve erişkin çağda genellikle sabitlenir. Bu kusur görüntüyü retina üzerine düşüren “negatif diyoptrili” (kalın kenarlı) bir içbükey mercek kullanılarak gözlükle ya da kontakt lensle düzeltilebilir.
Yakını ve uzağı görememe.
Miyop kişiler, genellikle ileri yaşlarda okuma gözlüğü kullanma gereksinimi duymaz (diğer insanlardan farklı olarak), çünkü gözlüklerini çıkararak okuyabilirler. Bununla birlikte bazı kişiler bifokal ya da varifokal mercek kullanarak gözlüklerini çıkarmadan okumayı tercih eder.
Astigmatizm
Astigmatizminiz varsa korneanız belli bir yöne doğru daha fazla bombeli olabilir (futbol topundan çok, Amerikan futbol topu gibi) ya da göz merceğiniz ışığı eşitsiz kırabilir. Nesnelerin bulanık olduğunu ya da odaklanma yapamadığınızı hissedersiniz. Astigmatizm genellikle kalıtımla geçer ve doğumdan itibaren var olabilir, ama korneadaki bir yara dokusu ya da ameliyat (örneğin Katarakt ameliyatı) sonucunda da oluşabilir. Bu odaklanma kusuru gözlükle ya da kontakt lensle düzeltilebilir.
Kırılma kusurlarında lazer ameliyatları
Bu konuda ayrıntılı bir tartışma bu kitabın sınırlarını aşıyor, ama son yıllarda çeşitli kırılma kusurlarının lazer ameliyatıyla düzeltilmesi konusuna giderek artan bir ilgi gösteriliyor. Görece düşük miyopluk dereceleri (altı diyoptriye kadar) lazer tedavisiyle tam olarak düzeltilebiliyor ve yeni gelişmeler düşük dereceli hipermetropluk ve astigmatizmin de başarılı bir şekilde düzeltilmesine olanak sağlıyor. Bununla birlikte, bütün bu kırılma kusurlarının gözlükle ya da kontakt lensle düzeltilebileceği ve lazer tedavisinin bir tür ameliyat olduğu, dolayısıyla küçük de olsa gözlere zarar verme riski taşıdığı unutulmamalıdır. Kırılma kusurları için lazer tedavisi üzerinde duran kişilerin karar vermeden önce mutlaka bir göz hastalıkları uzmanından görüş alması önerilmektedir.
Katarakt ameliyatı yapılırken göze uygun yapay (göziçi) mercekler yerleştirilerek miyopluk ve hiper-metropluk düzeltilebilir. Bu konu Katarakt ameliyatından önce göz hastalıkları uzmanıyla tartışılmalıdır.
YAŞLANMA VE GÖZLERİNİZ
Yaşlandıkça göz mercekleriniz esnekliğini yitirir ve giderek, yakın nesnelere odaklanmakta güçlük çektiğinizi fark edersiniz. Birçok kişi 40 yaşından başlayarak yakını görmede güçlük çektiklerini fark eder. “Presbiyopi” adı verilen bu durum yaşlanma sürecinin doğal bir paçasıdır. Bu bir hastalık değildir ve önlenemez. Bununla birlikte, okuma gözlükleriyle kolayca düzeltilebilir.
| ÖNEMLİ NOKTALAR |
|
Bu yazı 16084 kere okundu.
|
Yorum Ekle |  |
Arkadaşına Gönder |  |
Çıktı Al |  |
Yukarı |
