 |
|
|
 |
|
|
 |
| Haberi Paylaş | ||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||
İşlevsel karın ağrısı sık görülür ancak etkilenenlerin yalnızca yaklaşık yarısı doktora gider ve bunların da yalnızca beşte biri o yıl içinde bir uzmana sevk edilir.
Karın ağrısı nedeniyle başvurulduğunda doktor belirtilerini, psikolojik durumunu ve sosyal ilişkilerini değerlendirmek için hastaya çeşitli sorular sorar, ayrıca aile öyküsü ve kişisel tıbbi öyküsü konusunda bilgi alır. Tipik İBS belirtileri olan, kilo kaybı, rekral kanama ya da gece uyanmaya yol açan belirtileri bulunmayan ve fizik muayenede normal görünen 45 yaş altındaki hastalarda daha ileri incelemeler yapılması gerekmeyebilir. Buna karşılık hastanın alışılmadık belirtileri varsa ya da belirtiler aniden, görece kısa bir sürede ortaya çıkıyorsa doktor bağırsaktan kaynaklanan diğer sorunları dışlamak için başka testler uygulamak isteyebilir.
Diğer durumlarda, küçük bir aletle rektuma ve alt kolona bakılması (sigmoidoskopi) şeklinde yapılan rektal muayene dahil, tam bir fizik muayeneyle birlikte belirtileriniz konusunda doktora anlattıklarınız tanı koymak için yeterlidir. Bazen, doktor rektuma hava vererek gerer ve ağrıyı neyin tetiklediğini göstererek tanıdan emin olmanızı sağlar.
Tipik bir İBS öykünüz varsa (negatif test sonuçları olsun ya da olmasın), doktor İBS tanısını doğrulayacak ve size durumunuz konusunda ayrıntılı bilgiler verecektir. Doktorunuz belirtilerin çoğunun kendiliğinden geçeceğini ya da en azından bunlara neyin yol açtığını anladığınız zaman katlanılabilir hale geleceğini söyleyecektir. Ayrıca, size yardımcı olabilecek basit ilaç tedavileri ya da beslenme değişiklikleri ve olasılıkla, gevşeme benzeri psikolojik tedaviler önerebilir.
Sigmoidoskopi küçük bir görüntüleme aygıtıyla rektum ile alt kolona bakılarak gerçekleştirilen bir rektal muayenedir.
Ancak belirtileriniz sürerse, düzenli olarak kontrol edileceksiniz. İBS tanısını bir doktorun koyması önemlidir: bu kendi kendinize koyacağınız bir tanı değildir.
DOKTOR HASTAYI NE ZAMAN HASTANEYE SEVK EDER?
Bağırsak belirtileri ilk kez ileri yaşlarda ortaya çıkmışsa veya IBS için tipik değilse ya da bir süredir IBS varsa ve belirtiler kötüleşmiş veya yenileri ortaya çıkmışsa, olası diğer bağırsak hastalıklarını dışlamak ve ayrıntılı incelemeler yapılmasını sağlamak için bir uzmana başvurmakta yarar vardır.
Son 30 yılda, organik hastalığı belirlemek ya da dışlamak için endoskopi (küçük bir kamerası bulunan bir aletle iç organların görüntülenmesi) ve görüntüleme teknikleri gibi yeni testler ortaya çıkmıştır. Bazı endoskopi türleri öncesinde yatıştırıcı (sedatif) ilaç verilebilir.
Dolayısıyla karın ağrısını değerlendirme yaklaşımlarından biri, bir dizi endoskopi ve tarama incelemesi yapılması ve sadece bütün bu testler negatif sonuç verirse işlevsel ağrı ya da İBS tanısı konulmasıdır. Zor vakalarda bazen geniş araştırmalar yapmak gerekse de aslında çoğu kişide bunlara gerek yoktur, üstelik bu testlerin birtakım olumsuzlukları da vardır. Hasta açısından işlem süreci çok moral bozucu olabilir; testlerin birbiri ardına negatif gelmesi hastanın doktoruna duyduğu güvenin sarsılmasına ve yanlış giden ciddi bir şeyler olabileceği düşüncesiyle anksiyetenin artmasına yol açabilir. Bu tür incelemelerde hastanın belirtilerinden sorumlu olmayan bir başka bozukluğun (örn. hiatus hernisi [[]diyafram fıtığı]) saptanması olağandışı sayılmaz. Doktor bu tür sorunları tedavi etmeye, bazen bunun için bir ameliyata karar verirse, İBS belirtileri kısa bir süre için kaybolabilir, ama her zaman tekrar ortaya çıkar ve o zaman da hasta hem bu belirtilerle hem de ameliyatın sonuçlarıyla başa çıkmak zorunda kalır.
Ancak İBS'nin yol açtığı işlevsel ağrı, enflamatuar bağırsak hastalığına bağlı organik ağrıdan çok daha sık görüldüğünden doktor genellikle yalnızca hastanın belirtilerine ve fizik muayene bulgularına dayanarak, yoğun incelemelere gerek kalmaksızın pozitif bir tanı koyabilir.
Sigmoidoskopi küçük bir görüntüleme aygıtıyla rektum ile alt kolona bakılarak gerçekleştirilen bir rektal muayenedir.
DİĞER BELİRTİLER
İBS tanısı tıbben üzerinde anlaşmaya varılmış ölçütlere dayanmakla birlikte birçok kişide ek belirtiler bulunur; tüm belirtilerinizi doktorunuza söylemelisiniz. Karın ağrısına ek olarak sık görülen belirtiler arasında bulantı, kusma, yutma güçlüğü (disfaji) ve yemekten sonra doluluk hissi yer alır. Dışkınızda sindirilmemiş yiyecekler olduğunu da fark edebilirsiniz. Bunlar genellikle domates zarı ya da mısır gibi bitkisel kalıntılardan oluşur ve sindirim sisteminden hızlı geçişi gösterir.
İBS'lilerde görülebilen sindirim sistemiyle ilgili olmayan belirtiler arasında gece düzenli olarak idrara kalkma, bunu sık sık ve acil olarak yapma gereksinimi duyma ve idrar kesesinin tam boşaltılamadığı hissi bulunur. Bazı kişilerde sırt ağrısı, ağızda kötü tat ve sürekli yorgunluk hissi de olabilir; bazı kadınlar cinsel ilişkiyi ağrı verici bulabilir.
Hasta kilo kaybetmişse doktor ciddi bağırsak sorunlarını dışlamak için incelemeler isteyebilir. Doktor hastanın zihinsel durumunu değerlendirmek için de sorular sorabilir, çünkü depresyon kilo kaybına neden olabilir.
JİNEKOLOJİK BOZUKLUKLAR
Doktor alt karın ve pelvik ağrılarının diğer nedenlerini dışlamak isteyecektir. Kadınlar için alt karın bölgesinde ve pelviste (içinde mesane, rektum ve içteki kadın üreme organlarının yer aldığı kemik yapı; leğen kemiği) ağrıya neden olabilecek birkaç jinekolojik bozukluk vardır. Bu bozukluklar şunlardır:
- Pelvik enflamatuar hastalık; yumurtalıkları rahme bağlayan tüpün (fallop tüpleri) ve pelvisteki diğer yapıların iltihabı (enşamasyonu)
- Endometriyoz (rahmin iç yüzeyindeki hücrelerin pelviste bulunması)
- Âdet döneminin ortasında ortaya çıkan ve olgunlaşan yumurta folikülünün (keseciğinin) yırtılmasından sonra oluşan ödeme bağlı ağrı
Bazen, alt karın bölgesinde ağrı ve bağırsak işlevinde bozulma rahim boynu ya da yumurtalık kanserinin bir belirtisi olabilir ve doktorunuz bunlardan birinden kuşkulanırsa bir jinekolog tarafından değerlendirilmenizi isteyebilir. Bununla beraber, İBS ile karşılaştırıldığında bu tür kanserler çok nadirdir.
| ÖNEMLİ NOKTALAR |
|
Bu yazı 5124 kere okundu.
|
Yorum Ekle |  |
Arkadaşına Gönder |  |
Çıktı Al |  |
Yukarı |
