Haberi Paylaş

Google Yahoo Facebook Mixx Digg StumbleUpon Del.icio.us reddit Bu Nedir?

İlgili Sayfalar

İritabl Bağırsak Sendromu Giriş

Sindirim sistemi

Belirtiler nelerdir?

Ağrıyı anlamak

İBS’nin nedenleri

Bağırsak sendromuna tanı koymak

Kabızlık

İshal

İlişkili belirtiler

Tedavi

Şimdi neler olacak?

İBS tanısını doğrulayacak herhangi bir laboratuvar testi ya da başka bir yöntem bulunmadığından, doktorlar yalnızca belirtilere dayanarak karar vermek zorundadır. Belirtiler kişiden kişiye değişmekle birlikte, başlıca üç tiptir. En ağır basan belirti ağrılı kabızlık olabilir ya da esas sorun ağrısız, ancak endişe ve rahatsızlık verici ishal olabilir; karın ağrısının eşlik ettiği her iki bağırsak rahatsızlığının da aynı anda görülmesi mümkündür. Ek belirtiler arasında karında gaz nedeniyle şişkinlik (gerginlik) ve önceden tahmin edilemeyen, gün be gün değişen düzensiz bağırsak hareketleri yer alır. Cinsiyetler arasında bazı farklılıklar bulunur: ıkınma ve katı dışkı çıkarma kadınlarda daha çok görülürken, erkeklerde sık ve yumuşak dışkılama daha sıktır.

Manning isimli bir doktorun İBS'yi tanımlama girişimi, bozuklukla ilişkili bir belirtiler listesi ortaya çıkarmıştır. Buna göre altı temel özellik vardır:

1. Dışkılamayla hafifleyen karın ağrısı (bağırsak hareketi),
2. Karın ağrısının başlamasıyla birlikte daha yumuşak dışkı,
3. Karın ağrısının başlamasıyla birlikte daha sık dışkılama,
4. Karında şişkinlik,
5. Dışkıda mukus (sümüksü madde),
6. Bağırsağın tam boşalmadığı hissi.

Daha yakın zamanda, uluslararası bir gastroenterolog ekibi Roma ölçütleri olarak bilinen başka bir belirtiler listesi yapmıştır. Buna göre, son 12 ayın en az 12 haftasında karında rahatsızlık hissi ya da ağrı olması ve ağrı ya da rahatsızlığın aşağıdaki koşulların 2'sini taşıması durumunda İBS tanısı konulması tavsiye edilmektedir:

1. Ağrının dışkılamayla geçmesi,
2. Ağrının başlamasıyla birlikte dışkılama sıklığında da değişiklik olması,
3. Ağrının başlamasıyla birlikte dışkının biçiminde (görünümünde) de değişiklik olması.

Roma ölçütlerine göre, İBS tanısı bazısı birbirine ters olan başka belirtilerin görülmesiyle daha da güçlenir. Ağırlıklı olarak kabızlık görülen kişilerde haftada üçten az sert ya da topak topak dışkılama, ağırlıklı olarak ishali olanlarda ise günde üç ya da daha fazla gevşek (bulamaç) ya da sulu dışkılama görülebilir. Diğer belirtiler arasında dışkılama sırasında ıkınma, acil dışkılama hissi (tuvalete koşma), bağırsakların tam olarak boşalmadığı hissi, dışkıyla birlikte mukus ya da yapışkan bir madde çıkması ve karında doluluk, şişkinlik ya da şişme yer alır.

Sindirim sistemiyle ilişkili olmayan birçok özellik de İBS'de görülebilir. Ek olarak, İBS'lilerin yaklaşık %90'ında Hazımsızlık (dispepsi) vardır. Belirtiler yıllar içinde, esas olarak bağırsak tipi olmaktan çıkıp Hazımsızlık tipi belirtiye dönüşebilir.

YAŞAM KALİTESİ

Tıp diliyle konuşmak gerekirse, İBS yaşamı tehdit eden bir durum değildir, ancak böyle bir sorununuz varsa, bunun sosyal etkinliklerinizi ne kadar kısıtladığını ve yaşam kalitenizi ne kadar düşürdüğünü iyi bilirsiniz. Yiyeceklere bağlı kronik ağrı, arkadaşlarınız ya da ailenizle birlikte yemeğe gitmekten kaçınmanız gerektiği anlamına gelebilir; öte yandan sık sık dışkılama gereksinimi konusundaki korkularınız yapabileceklerinizi ciddi olarak sınırlandırabilir. İBS'lilerin yüzde 40'ından fazlası belirtileri yüzünden çalışma, yolculuk, sosyalleşme, cinsel ilişki, evde ve boş zamanlarda gerçekleştirilen uğraşılar gibi kimi etkinliklerden ya da kimi yiyecekleri yemekten kaçındığını söylemektedir. Durumunuzun ağırlığını belirleyen, sıklıkla tek tek belirtilerden çok, normal yaşamınızı bozan bu kısıtlamalardır.

İBS’NİN SİNDİRİM SİSTEMİYLE İLİŞKİLİ OLMAYAN ÖZELLİKLERİ

Jinekolojik belirtiler Ağrılı âdet görme (dismenore) Cinsel ilişki sonrasında ağrı (disparöni) Âdet öncesi gerilim İdrarla ilgili belirtileri Sık sık idrara çıkma gereksinimi Acil idrar yapma gereksinimi Gece idrar kaçırma (noktüria) Mesanenin tam boşalmaması Diğer belirtiler Sırt ve Bel Ağrısı Baş ağrısı Nefeste kötü koku Ağızda kötü tat Uyku kalitesinin düşmesi Sürekli yorgunluk Depresyon Anksiyete Fibromiyalji

İBS'lilerde sıklıkla kaygı ve uyku bozukluğu yanında uyuşukluk (letarji) ve yaşamı sürdürebilme güçlüğü vardır. Bu belirtiler kolayca kişinin yaşamına hükmeder hale gelebilir.

Doktorunuz belirtilerin nedenini kolayca saptayamazsa, olasılıkla endişelenecek ve tekrar tekrar doktorunuza ya da hastaneye giderek hoş olmayan testler yaptırmak zorunda kalacaksınız. Bazen, özellikle hasta bir kadınsa, inatçı belirtileri düzeltme çabası gereksiz bir ameliyatla (örn. safra kesesinin ya da rahmin alınması) sonuçlanabilir. Aslında, bu tür bir girişim mevcut hastalığın daha da kötüleşmesine neden olabilirken, ameliyat yerinde ağrı ve yapışıklık (karın içindeki yara dokusuna bağlı kramp tarzı ağrı) gibi kendine özgü ameliyat sonrası komplikasyonlara yol açabilir.

ÖNEMLİ NOKTALAR

Manning ya da Roma ölçütlerine uygun olanlarda İBS tanısı konulacaktır. Sindirim sistemiyle ilişkili olmayan birçok özellik İBS'de görülür; örneğin jinekolojik, idrarla ilişkili, kas-iskelet sisteminden kaynaklanan ve psikolojik belirtiler.

Bu yazı 23312 kere okundu.