İritabl bağırsak sendromu (İBS) en sık görülen sindirim sistemi bozukluğudur, ancak hastalar ve hastalığı tedavi eden doktorlar için bilmece gibidir. Mide ülseri ya da artrit gibi hastalıklardan farklı olarak, kişide İBS olup olmadığını gösterecek herhang
İlgili Sayfalar
İritabl Bağırsak Sendromu Giriş
İritabl bağırsak sendromu (İBS) en sık görülen sindirim sistemi bozukluğudur, ancak hastalar ve hastalığı tedavi eden doktorlar için bilmece gibidir. Mide ülseri ya da artrit gibi hastalıklardan farklı olarak, kişide İBS olup olmadığını gösterecek herhangi bir laboratuvar testi, röntgen filmi, tarama ya da endoskopik inceleme yoktur. Hastalığın iyi tanımlanmış bir tedavisi de yoktur, ancak çeşitli tedavilerle belirtiler hafifleyebilir ve doktorunuzun desteğiyle bu hastalıkla birlikte yaşamayı öğrenebilirsiniz.
İBS bir sendromdur. Sendrom benzer özellikteki belirtiler topluluğunun doktorların tanıyabileceği bir kalıpta bir arada ortaya çıkması olarak tanımlanır. Yemek borusundan (özofagus) kalın bağırsağın son kısmı olan rektuma kadar sindirim sisteminin herhangi bir kısmında belirtiler görülebilirse de, tipik vakalarda tanı konusunda nadiren kuşku duyulur. "İritabl" (alıngan, huzursuz) terimi, strese anormal kasılmalarla yanıt veren bağırsak kaslarının tepkisini tanımlamak için kullanılır. Anormal kasılmalar başlıca üç belirtinin çeşitli kombinasyonlarına yol açar: ağrı, ishal ve kabızlık.
Bu belirtiler genellikle can sıkıcıdır, ancak hasta, kendisinde İBS olduğu ancak hastalığın uzun vadede kanser ya da ülseratif kolit gibi ciddi durumların gelişme olasılığını artırmadığı söylendiğinde belli ölçülerde rahatlayabilir. Ayrıcıa, İBS'lilerin daha kısa bir yaşam beklentisi olduğuna dair bir kanıt yoktur.
Bu kitabın ilk beş bölümünde sindirim sisteminin yapısı ve işleyişi anlatılmakta, İBS'nin belirtilerinin neler olduğu, nasıl belirlendiği, nedenleriyle ilgili bilinenler ve dünyanın çeşitli ülkelerindeki farklı etnik gruplarda ne ölçüde yaygın olduğu açıklanmaktadır. Daha sonraki bölümlerde kabızlık ve ishal gibi sık rastlanan belirtiler ele alınmakta, görünüşte birbirine zıt sorunların nasıl olup da aynı sendromun parçaları olabileceği açıklanmaktadır. Ayrıca, denenebilecek çeşitli tedavi yaklaşımları ve bunların yararları tanımlanmakta, hastaların uygulayabileceği kendi kendine yardım yollarına ilişkin pratik önerilerde bulunulmaktadır.
Kitabın son bölümlerinde İBS'si olan kişilerin hastalıkla birlikte yaşamayı nasıl öğrenebilecekleri ve bir doktordan nasıl destek alabilecekleri konusu tartışmaktadır. İBS ve sizdeki belirtiler hakkında bilginiz arttıkça bunlarla daha iyi başa çıkabileceksiniz. Dileğimiz bu kitabın size tam da bu konuda yardımcı olabilmesidir.
İBS NE KADAR YAYGINDIR?
Endüstrileşmiş ülkelerde yaklaşık her 5 erişkinden birinde iritabl bağırsak sendromu görülür, ama çok daha fazla kişide belirtilerin en az biri bulunur. ABD'de yapılmış bir çalışmada, 1 yıl içinde genel nüfusun yaklaşık %70'inde karın ağrısı, kabızlık ya da ishal gibi anormal bağırsak işlevleriyle ilgili sorunlar olduğu saptandı. İBS belirtileri olanların dörtte üçü doktora başvurmaz; buna karşılık gastrointestinal bozukluk nedeniyle bir polikliniğe başvuranların yarısına yakınının sorunlarının nedeni İBS'dir. Bulgular, kliniklerde görülenlerin yarısında depresyon ya da anksiyete belirtileri de olduğunu düşündürmektedir.
İngiltere'de yaklaşık 8 milyon kişide İBS vardır. İBS'lilerin her biri yılda ortalama 17 gün işe gidemez ve bunun ülkeye maliyeti 500 milyon sterlindir. ABD'de ortalama işgünü kaybı yılda 14.8 iken, belirti bulunmayan İBS nedeniyle kaybedilen işgünü sayısı 8.7'dir. Gerçekten de İBS, hastalık yüzünden işe gidememe nedenleri arasında başta yer alan soğuk algınlığına yakın bir yerdedir.
İBS belirtileri erkeklerde ve kadınlarda eşit sıklıkta görülür, ancak kadınlar bu belirtiler nedeniyle daha sık doktora başvurur. İBS'lilerin yaklaşık yarısında belirtiler 35 yaşından önce gelişir; hastalığı olanların %40'ı 35-50 yaş arasındadır. Yaşlandıkça belirti sıklığı genellikle azalmaya başlar, ancak bazı kişilerde ilk belirtiler ileri yaşta ortaya çıkabilir. Doktorlar yaşlılarda İBS tanısı koymada daha çekingen davranır ve bunu genellikle ancak bağırsaklarla ilgili diğer hastalıkları dışladıktan sonra yapar.
| ÖNEMLİ NOKTALAR |
- İBS bir hastalık değil, sendromdur ve gelişmiş ülkelerde erişkinlerin yaklaşık %20'sini etkiler; doktora başvuran hastalar arasında kadınların sayısı erkeklerin iki katıdır.
- İBS'nin sosyal yaşama etkisi çok büyüktür ve çok fazla işgünü kaybına ve sosyal etkinliklerde kısıtlanmaya neden olur.
|
Bu yazı 5220 kere okundu.
