Haberi Paylaş

Google Yahoo Facebook Mixx Digg StumbleUpon Del.icio.us reddit Bu Nedir?

Osteoartrit, romatoid artrit ve gut en sık görülen artrit şekilleri olmakla birlikte, önem taşıyan ama çok daha nadir görülen başka artrit tipleri de vardır. Bu artrit şekillerinin bazıları başka hastalıkların bulunduğu kişilerde ortaya çıkar; artrit hastalığın önemli bir bölümünü oluşturabilir ya da görece önemsiz bir sorun olarak bulunur. Bu artrit şekillerinde eklemde enflamasyon vardır, yani romatoid artrit gibi bunlar da enflamatuar artritlerdendir.

 

Bu hastalık, omurgayı pelvise bağlayan sakroiliyak eklemler ve bazen kalça eklemleri de dahil olmak üzere, omurga eklemlerinde enflamasyona yol açar. Erkeklerde kadınlardan üç kat daha sıktır ve çoğunlukla 20 – 40 yaşları arasında ortaya çıkar. Bu hastalığın bulunduğu bir ebeveyni ya da kardeşi olan kişilerde ankilozan spondilit riski 10-20 kat daha yüksektir. Ankilozan spondilit, HLA–B27 doku grubu olarak bilinen kalıtsal bir faktörle yakından bağlantılıdır. Genel nüfusun yalnızca %8’inde HLA B27 bulunduğu halde, ankilozan spondilitlilerin %95’inin doku grubu HLA B27’dir.

 

Ana belirti bel ve kalçalarda ağrı ve sertliktir; bu belirtiler sabahları çok daha ağırdır ve birkaç saat boyunca devam eder. Aktivite ve egzersizle omurga gevşerse de, ertesi sabah sertlik (tutulma) tekrarlar. Tedavi edilmezse, sertlik ilerleyerek boyun da dahil olmak üzere bütün omurgayı kaplar.

Omurga esnekliğinin korunması için günlük egzersizler ve düzenli olarak fizyoterapiste gitme hayati önem taşır. Düzenli egzersiz yapılmazsa, omurga zamanla bükülür ve katılaşır. İlaçlar ağrı ve sertlik duygusunu azaltabilirse de, hareketliliği korumada egzersizlerin yerini alamaz. Arada sırada başka eklemler de tutulabilir ve topuk altındaki ağrı (plantar fasiitis, sayfa 50’ye bakınız) rahatsızlığa yol açabilir. Hastalarda bazen gözde kızarma, ağrılı sulanma ve bulanık görme şeklinde belirtilerle enflamasyon gelişebilir. Bu durumda göz doktorunun acilen tedavi uygulaması gerekir.

Ankilozan spondilite benzeyen birkaç hastalık daha vardır. Bu grubun tümüne tıpta “spondilartropatiler” denir. Bu hastalıklara aşağıda değinilecektir.

 

Bu hastalık barsak ya da ürogenital sistem enfeksiyonundan sonra gelişir. Genellikle diz ya da ayak bileği veya her ikisi de, çok şişer ve ağrılıdır. Eklemlerde enfeksiyon yoktur ama vücudun enfeksiyona reaksiyonu olarak enflamasyon gelişir ve “reaktif artrit” olarak adlandırılır. Bel Ağrısı , gözde enflamasyon ve ayak tabanlarında bir döküntü de ortaya çıkabilir.

 

Bu durum arada sırada ankilozan spondilittekine benzer şekilde eklem enflamasyonuna neden olabilir; ayrıca kalça, diz ya da ayak bileği gibi büyük eklemleri de etkileyebilir.

Psoriatik artrit

Psoriazis genel nüfusun yaklaşık %2’sini etkileyen, yaygın bir deri hastalığıdır. Bu hastaların küçük bir bölümünde (yüzde ondan azında) enflamatuar artrit gelişir. Psoriazis hafif olduğu halde eklem sorunları gelişebilir ve arada sırada deri değişikliklerinden önce ortaya çıkabilir. Öte yandan, ağır deri hastalığı bulunan psoriazisli hastalarda hiç eklem sorunu ortaya çıkmayabilir. Psoriatik artrit bir çeşit spondilartrit olmakla birlikte, ağır vakalarda büyük eklemler kadar genellikle eller ve ayaklardaki küçük eklemleri de etkilediğinden, romatoid artritten ayırt edilmesi güç olabilir.

 

• Psoriatik artrit belirtileri: Romatoid artritin tersine psoriatik artrit asimetrik şekilde gelişebilir. Başka bir deyişle, bir el tutulurken öteki tutulmayabilir. Psoriatik artritli on hastadan sekizinde psoriazisin tırnakları da tuttuğu, küçük çukurlara ve tebeşir benzeri görüntüye yol açtığı fark edilebililir.

Hastaların üçte bire varan bölümünde, romatoid artritte nadiren görülen bir durum olan, sakroiliyak eklemlerde enflamasyon sonucunda Bel Ağrısı gelişir. Hafif vakalar egzersiz ve antienflamatuar ilaçlarla tedavi edilir. Ağır vakalar için ilaç tedavisi romatoid artrittekine benzer

 

Genellikle viral bir enfeksiyon ya da yaralanmadan sonra, eklemlerde ağrı ve şişlik ortaya çıkabilir ve bu durum çoğu zaman hızla iyileşir. On iki haftadan daha uzun süren artrit nadirdir ve kronik enflamasyona bağlı olabilir. Bu duruma “juvenil kronik artrit” adı verilir ve İngiltere’de her yaştan 12000 çocuğu etkiler. Tutulan eklem sayısı kişiden kişiye değişir. Bazı çocuklarda gözde enflamasyon gelişir, ateş ve döküntü ortaya çıkabilir.

Artritli çocukların hepsinde, bir hastane ekibinin uzman bakımına gerek vardır; çocuğun olabildiğince normal bir yaşam sürebilmesi için anababalar ve öğretmenler birlikte çalışır.

Birçok çocuk birkaç yıl içinde bu hastalıktan kurtulurken, birkaçında bu inatçı sorunlar büyüdükleri sırada da sürer, az sayıdaki çocukta ise hastalığın erişkin tipi gelişir.