Haberi Paylaş

Google Yahoo Facebook Mixx Digg StumbleUpon Del.icio.us reddit Bu Nedir?

Yalnızca aşırı yiyip içen, kilo fazlalığı olan orta yaşlı erkeklerde gut ortaya çıkacağına ilişkin popüler bir inanış varsa da, bu bir mittir; gut 20’li yaşlarda genç erkekleri ve ayrıca kadınları da etkileyebilir. Öte yandan kadınlarda çok seyrek görülür ve esas olarak menopozdan sonra ortaya çıkar. Genel sağlık hizmetleri sunulan bir bölgede yapılan tarama çalışmasında, her 1000 erkekten 9’unda, 1000 kadından ise bir tanesinde gut bulunduğu belirlenmiştir.

 

Gut krizine eklem içinde aniden ürik asit kristalleri oluşması, ağrı, kızarıklık ve sıcaklık artışının olduğu enflamasyona yol açması neden olur. Ürik asit, bütün canlı hücrelerde mevcut kimyasal maddeler olan pürinlerin parçalanmasıyla ortaya çıkar. Pürinler vücudun kendisi tarafından üretilir ve ayrıca birçok yiyecekte de bulunurlar. Gut hastalığına yatkınlığı olan kişilerde, aşırı ürik asit üretimi olması şeklinde kalıtımsal bir eğilim bulunur. Yüksek düzeyler kan dolaşımı nda birikir ve vücut dokularına çöker. En sık eklemler, böbrekler ve kulak, eller ve dirsekler üzerinde olmak üzere deride birikir. Böbrekler tutulduğunda, idrarda ürik asiti atma konusunda eskisi kadar işlev yapamazlar ve ürik asit düzeyleri daha da yükselir. Deri altındaki ürik asit birikimleri “tofüs” adı verilen beyaz renkte yumrular şeklinde görülür. Bunların üzerindeki deri ülserle açılabilir, içlerinden diş macununa benzer bir madde çıkabilir. Ürik asitin eklemlerde birdenbire kristaller haline dönmesine ve enflamasyonu başlatmasına neyin yol açtığı her zaman açıkça bilinemez ama sık görülen bir tetikleyici, eklemde olan önemsiz bir zedelenmedir.

 

Tipik bir gut krizi kolayca tanınabilir

TANI

Genellikle doktorunuz belirtiler ve etkilenen eklemin görünümüne bakarak sizde gut bulunduğunu anlayabilir. Kandaki ürik asit düzeyinin saptanması ve böbreklerinizin tutulup tutulmadığının kontrol edilmesi için kan testleri yapılması gerekir. Bazen bir iğne ve enjektörle akut olarak etkilenen iltihaplı eklemden sıvı örneği alınması gerekebilir. Sıvının özel bir polarize ışık mikroskopunda incelenmesinde, ürik asit kristalleri görülür. Bu test, gut ve “yalancı gut” (psödogut) olarak adlandırılan durumu da ayırt eder. Yalancı gutta akut kriz belirtileri gutu taklit ettiği halde, sorumlu olan kristaller ürik asit değil, kalsiyum pirofosfat kristalleridir. Yalancı gut osteoartritli yaşlı hastalarda ortaya çıkar ve kalıtımsal değildir.

 

Steroid olmayan antienflamatuar ilaçlar (NSAID’ler) çok etkilidir ve en başında alınırsa krizi kısaltabilir. Bu ilaçlar bulunmadan önce, gut krizinin geleneksel tedavisinde “autumn crocus”tan türetilen kolşisin adlı ilaç kullanılırdı. Kolşisin hâlâ kullanılmaktadır ve ayrıca çok da etkilidir; ancak bazı kişilerde rahatsızlık verici diyareye yol açabilmektedir. Aslında antienflamatuar ilaçlar ya da kolşisin erken alındığında öylesine etkilidir ki, sık sık gut krizi geçirenlerin ilk kriz belirtisinde ilaç kullanmaya başlayabilmek için ilaç dolaplarında her zaman yedek bulundurmaları tavsiye edilebilir.

 

 

Bu tedbirlere rağmen hâlâ sık sık, örneğin yılda üç kez, krizler geçiriyorsanız, doktorunuz vücutta ürik asit düzeyini düşürmek için sürekli ilaç kullanmanızı önerebilir. Bu konuda ana ilaç, ürik asit üretimini başlatan kimyasal yolu bloke eden ve her gün tablet şekli kullanılan allopürinoldür. Bundan sonra vücut dokularındaki ürik asit birikintileri yavaş yavaş idrarla atılır ve vücudu terk eder. Bu etki yavaş ortaya çıktığından, vücutta ürik asit düzeyinin hâlâ yüksek kaldığı dönemde sizde de gut krizlerine yatkınlık devam edecektir. Daha nadir olarak kullanılan diğer ilaçlar, böbreklerin ürik asiti daha verimli atmasını sağlayarak etki gösterirler.

Bu uzun süreli tedavilerden herhangi birisini kullanmaya ilk başladığınızda, gut krizi geçirme riskinin arttığı geçici bir dönem vardır ve bu nedenle ilk üç ay boyunca birlikte antienflamatuar ilaç da kullanmanız tavsiye edilecektir. 

Uzun süreli koruyucu tedaviye başlandıktan sonra, büyük bir olasılıkla sınırsız bir süre devam etmeniz gerekecektir.