Arama  |  Anket Sonuçları  |  Site Haritası  |

13 Punto 15 Punto 17 Punto 19 Punto
Hormon yerine koyma tedavisi nasıl uygulanır?
07.12.2008 17:49:12
Birçok değişik HYT tipi vardır. Rahmi ameliyatla alınmış kadınların çoğu için sadece östrojen gereklidir; aksi halde rahim kanserinden korunmak için progestojen de almaları gerekir. Bazen rahmi alınmış kadınlara, endometriyoz nedeniyle ayrıca progestojen

Birçok değişik HYT tipi vardır. Rahmi ameliyatla alınmış kadınların çoğu için sadece östrojen gereklidir; aksi halde rahim kanserinden korunmak için progestojen de almaları gerekir. Bazen rahmi alınmış kadınlara, endometriyoz nedeniyle ayrıca progestojen almaları tavsiye edilir. Rahmin iç yüzeyini örten doku olan endometriyum, rahim dışında vücudun başka bölgelerinde de görüldüğünde endometriyoz oluşur. Bu dokular östrojen tarafından uyarılır ve progestojen taraŞndan baskılanır; progestojenin yararı bundan kaynaklanır.

RAHMİ ALINMAMIŞ KADINLAR

Ardışık kombine HYT
Bu, döngüsel progestojenle birleştirilen östrojendir ve kadınların çoğunun kullandığı hormon yerine koyma tedavisidir. Östrojen ara vermeksizin kesintisiz alınır. Tablet olarak günde 1 kez, deri bandı olarak haftada 1 ya da 2 kez ya da jel, burun spreyi, vajina halkası ya da implant olarak alınabilir. Buna, 10-14 günlük tablet kürü ya da haftada iki kez değiştirilen, östrojenle birleştirilmiş deri bandı olarak her ay alınan progestojen eklenir.

Progestojenin ne zaman alınması gerektiğini hatırlatmaya yardımcı olan takvimli paketler vardır. Eğer östrojen ve progestojen ayrı ayrı verilmişse, doktorların çoğu progestojen kürüne her takvim ayının ilk gününde başlanmasını önerir. Tüm bu HYT biçimleri, progestojen kürünün bitimine yakın ya da hemen sonrasında çekilme kanamasına yol açar. Beklenmedik bir kanama doktora bildirilmelidir.

HYT SİZİN İÇİN UYGUN MU?
Aşağıdaki şema seçiminizde size yararlı olabilir.


Kısa bir süre önce, uzun döngülü bir hormon yerine koyma tedavisi kullanıma sunuldu. Burada östrojen diğerlerindeki gibi her gün, progestojen ise sadece 3 ayda bir alınır. Bu da, bir yılda sadece 4 çekilme kanaması olduğu anlamına gelir. Bu rejimin bir dezavantajı şişkinlik, baş ağrısı ve huzursuzluk yanında ağır ve/veya uzun süreli kanama gibi yan etkilere yol açabilen görece yüksek progestojen dozları gerektirmesidir. Buna karşılık, uzun döngülü HYT, doğal âdet kanaması seyrek olan kadınlarda yararlıdır.

Ardışık kombine HYT


Uzun döngülü kombine HYT


Kesintisiz kombine HYT
Menopoza girmiş kadınların çoğu aylık âdet kanamalarının geri gelmesini istemez. Bunu sağlamak için östrojen ve progestojen kombinasyonu her gün alınır. Bu iki hormonu birlikte kullanmak rahim iç yüzeyinin kalınlaşmasını önler, böylece endometriyum kanserine karşı koruma sağlarken bir çekilme kanamasını gereksiz kılar. Menopoz öncesi kadınlar da bu tedaviyi alabilirse de sıklıkla düzensiz kanamalar görülür. Menopoz sonrası kadınlarda bile, ilk birkaç ay içinde bazen ağır ve uzun süreli beklenmedik kanamalar oluşabilir. Ancak en inatçı durumlarda bile birçok kadında kanama genellikle 12 ay içinde sona erer. Tedaviye başlamadan önce menopoz sonrası dönem ne kadar uzunsa kanama olasılığı da o kadar azdır. Dolayısıyla kesintisiz kombine HYT, genellikle kadının en az bir yıl önce menopoza girmesi halinde tavsiye edilir. Bu tür durumlarda kesintisiz kombine HYT son derece tatmin edici olabilir, ancak hapların atlanması sıklıkla damla halinde kanamalara yol açabilir.

Menopoz sonrasındaysanız ve döngüsel HYT alıyor, ancak âdet kanamasının olmadığı tipe geçmek istiyorsanız, yeni tabletlere, çekilme kanamasının sonunda (genellikle eski döngüsel HYT'nin yeni paketine başladıktan birkaç gün sonra) başlamalısınız. Bu istenmeyen kanama olasılığını azaltır, çünkü rahim iç yüzeyi yeni HYT'ye başladığınızda henüz incedir.

Yakın tarihli bir yenilik, doğum kontrolü için kullanılan progestojen salıveren rahimiçi sistem kullanan kadınlara kesintisiz östrojen vermektir. Bu, gebelik riski taşıyan kadınlara özel bir avantaj sağlar. Ayrıca progestojen doğrudan rahme salındığından rahim iç yüzeyi hep ince kalır ve çok az yan etkisi vardır. Rahimiçi sistem ağrılı ya da şiddetli âdet kanamalarını rahatlatmada da kullanılır. Yaygın olarak HYT için östrojenle birlikte kullanılsa da halen İngiltere'de bunun için ruhsat almamıştır. Diğer âdet kanamasız rejimlerde olduğu gibi ilk aylarda düzensiz kanamalar olabilir, ancak bu genellikle hızla düzelir.

Kesintisiz kombine HYT


Döngüsel östrojen
Östrojen tedavisi progestojen tedavisi olmaksızın her dört haftanın üçünde verilirdi. Ancak bu tedavide menopoz belirtileri östrojensiz geçen hafta sırasında ortaya çıkardı ve endometriyum kanseri riski artıyordu. Artık İngiltere'de tavsiye edilmemekle birlikte başka ülkelerde hâlâ kullanılıyor. Bu yolla östrojen alan kadınların bir doktora başvurması ve diğer HYT biçimleri hakkında bilgi alması gerekir.

HİSTEREKTOMİ GEÇİREN KADINLAR

Kesintisiz östrojen
Rahmi alınan kadınların avantajı, progestojen kullanma gereksinimlerinin olmamasıdır. Bu, istenmeyen yan etki olasılığını azaltır. Günlük östrojen tableti, haftada bir ya da iki kez kullanılan deri bantları, günlük jel, burun spreyi, üç aylık vajina halkası ya da altı aylık implantlar kullanabilirler.

SADECE VAJİNAL BELİRTİSİ OLAN KADINLAR

Lokal (yerel) östrojen
Doğrudan vajinaya uygulanan yerel östrojen, başka menopoz belirtileri olmadığında o bölgedeki belirtileri gidermede çok yararlıdır. Kremler, fitiller, tabletler ve vajina halkaları şeklinde bulunabilir. Genellikle tedaviye başladıktan sonraki 3 ay içinde belirtilerde düzelme başlar, ancak bir yarar görmeden önce, neredeyse bir yıl boyunca sürekli kullanılması gerekebilir. Vajinal östrojen markalarının çoğunda kana emilim çok az görülür, bu nedenle kısa süreli kullanıldığında (üç aya kadar) ek progestojen tedavisi gerekmez. Ne var ki, kadının rahmi alınmış olmadıkça, konjüge at östrojen kremi ya da uzun süre başka bir lokal östrojen kullanıldığında ek progestojen gerekebilir. Vajinal östrojen kullanan ve beklenmedik kanamaları olan bir kadın mutlaka doktoruna başvurmalıdır.

DOĞRU HYT DOZU NEDİR?

Ne kadar östrojen?
Alınan östrojenin dozu neden alındığına bağlıdır. Ağır belirtilerin giderilmesinde kullanılacak doz, hafif belirtilerde gerekenden daha fazladır. Daha genç kadınlar da yaşlı kadınlarla aynı yararı elde edebilmek için daha yüksek dozlara gereksinim duyar. Birçok kadın, hormon düzeylerinin neden kontrol edilmediğini merak eder. Bunun nedeni, normal östrojen düzeylerinin çok değişken olması, bu yüzden, belirtilerin izlenmesinin daha uygun olmasıdır. Eğer belirtiler yeterince kontrol altına alınamazsa, östrojen dozunun artırılması gerekir. Buna karşın yan etkiler bir sorun yaratıyorsa doz çok yüksektir. Araştırmalar düşük dozların bile osteoporoza karşı koruyabileceğini düşündürüyor.

Ne kadar progestojen?
Progestojen dozu, rahim kanseri (endometriyum kanseri) riskini nerdeyse bütünüyle ortadan kaldıracak kadar yüksek olmalıdır. Ancak, progestojen östrojenle birlikte alındığında meme kanseri riskini artırabildiğinden, gereksiz ölçüde yüksek dozlardan kaçınılmalıdır.

ÖNEMLİ NOKTALAR
  • Bir kadının rahmi alınmış olmadıkça, rahim kanserine karşı korunmak için östrojene ek olarak progestojen de kullanmalıdır.
  • Menopoza giren kadınlar genellikle ardışık kombine HYT kullanır ve her ay progestojeni kestiklerinde bir çekilme kanaması yaşar.
  • Menopoz sonrası kadınlar kesintisiz kombine HYT kullanabilir ve âdet görmeleri gerekmez.
  • Menopoz belirtilerini tedavi etmeye yetecek en düşük östrojen dozu tavsiye edilir.

  

Bu yazı 4569 kere okundu.

Yorum Ekle Arkadaşına Gönder Çıktı Al Yukarı
Ne tür rahatsızlıklarınız var?
Bu anketin sonuçları anket tamamlandıktan sonra yayınlanacaktır.

ana sayfam yap | sık kullanılanlara ekle | iletişim | kullanım şartları | site haritası
Bu sitede yer alan bilgi, belge ve resimler yazılı, görsel veya daha başka bir yöntemle çoğaltılamaz, tamamen ya da alıntı yapılarak kullanılamaz.