 |
|
|
 |
|
|
 |
| Haberi Paylaş | ||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||
Manipulasyon, kas ve iskelet sistemini (kaslar, kemikler, eklemler ve bağ dokular) etkilemeyi amaçlar ve genelde esas olarak omurgayı hedef alır. Manipülasyon sözcüğü "dokunmak" anlamına gelen Latince manipulasyonun sözcüğünden türemiştir. Manipulasyonun kullanılması, Roma İmparatorluğu döneminde Hipokrat'ın yazılarına kadar uzanır. Galen (MS 131 -202) parmaklarda hissizliğin ve karıncalanmanın boyuna uygulanan tedaviyle nasıl ortadan kaldırıldığını anlatmaktadır.
On dokuzuncu yüzyılda hem Avrupa'da, hem de Amerika'da basit manipulasyon tedavileri kullanan çıkıkçılar çok ünlü olmuştur. Bu gözlemlere ve deneyimlere dayanarak ABD'de osteopati ve kiropratik yöntemleri geliştirilmiştir. Her ikisi de nispeten yakın zamanda ortaya çıkan dallardır.
Osteopati ilk olarak omurganın yapısının bütün vücudun sağlığını etkilediğine inanan Amerikalı doktor Andrew Taylor Still (1828-1912) tarafından geliştirilmiştir. Omurgadaki kemiklerin hatalı yerleşmesinin belirli hastalıkların ya nedeni, ya da sonucu olduğuna işaret eden ve omurgadaki bozukluklar tedavi edilirse mikrobik hastalıklar da dahil tüm rahatsızlıkların tedavi edilebileceğini söyleyen bir kuram geliştirmiştir.
Daniel David Palmer, 1895'te ABD'de kiropratiği geliştirmiştir. O dönemde Palmer tıbbı olarak yeterliği bulunmayan "manyetik" ya da hipnoz uygulayan bir iyileştiriciydi.
Vücudun "içsel zeka" adını verdiği yaşamsal bir enerjiyle dolu olduğunu ve omurgadaki düzensizliklerin veya kısmi çıkıkların düzeltilmesinin sinir sisteminin en etkin şekilde işlemesine ve hemen her hastalığın iyileştirilmesine imkan vereceğine inanmıştır.
Hem osteopatinin, hem de kiropratiğin felsefi temelleri vardır ve bunları uygulayan kişiler, sağlığın altında "yaşam gücü" nün yattığına inanırlar. Modern Manipulasyon tedavisi yapanların çoğunun bu kavramları savunmamasına ve dallarını daha çok mekanik problemleri çözmenin bir yolu olarak görmesine rağmen bazı kiropratikler ve osteopatlar yaşamsal iyileştirici güç fikrine hâlâ bağlıdırlar.
KİMLER MANİPULASYON TEDAVİSİ YAPAR?
Manipulasyon yöntemlerinden birkaçını kullanan dört tane uzman grubu vardır: Osteopatlar, kiropratikler, fizyoterapistler ve tıp doktorları.
Osteopatlar ve kiropratikler resmen lisanslıdır ve dört veya beş yıl süreyle tam zamanlı eğitim alırlar. Manipülasyon, fizyoterapistler ve tıp doktorlarınca da yaygın olarak kullanılır. Fizyoterapistler basit uyarıcı teknikleri lisans eğitimlerinin bir parçası olarak öğrenir ve lisansüstü eğitimleri sırasında da çeşitli derslerle bu becerilerini geliştirebilirler.
Doktorlar da İngiliz Kas ve İskelet Tıbbı Enstitüsü gibi kuruluşlar aracılığıyla manipulasyon teknikleri öğrenebilir ve ortopedi uzmanı olarak lisansüstü derecesi alabilirler.
Kiropratikler kısa süreli, ani, hızlı uyarıcı darbelerle daha fazla güç uygularken, osteopatlar ve fizyoterapistler "harekete geçirme" olarak tanımlanabilecek daha yumuşak ve tekrar tekrar yapılan hareketler kullanmıştır. Ancak manipulasyon yöntemlerini kullanan uzmanlar arasındaki fark artık daha belirsiz hale gelmiştir. İngiltere'deki osteopatlar yalnızca manipulasyon tekniklerine dayanırken ABD'de osteopatik yeterlilik tıbbi yeterliğe eş kabul edilir ve osteopati uygulayan bir doktor, manipulasyon tekniklerine değil modern tıbba başvurmuş sayılır.
MANİPULASYON İŞE YARAR MI?
Manipulasyon tekniklerinin etki yaptığı çok sayıda problem olduğu söylense de bilimsel kanıtlar manipulasyon teknikleri kullanan uzmanların ortaya sürdüğü klinik tavsiyelerin çok gerisinde kalmaktadırlar.
Omurgaya uygulanacak olan manipulasyon, baş ağrısı ve boyundan kaynaklanan yüz ağrısı yaşayan hastalara iyi gelebilir. Omurga ağrısı, ister boyun isterse sırt ağrısı ya da omurgadan mideye, kalçaya veya bacaklara inen ağrı (siyatik) olsun manipulasyon tekniklere olumlu yanıt verir. Kalçada, omuzlarda ve periferik eklemlerde görülen burkulmalara, zorlanmalara, çatlamalara ve çıkıklara karşı da manipulasyon teknikleri kullanılabilir.
Omurga - yandan görünüm
Yandan bakıldığında insan omurgasının bir eğimi olduğu görülür. Omurga sert bir yapı değildir. Her omurun arasında tamponlar veya diskler olduğu için eğilebilir ve esneyebilir. Omurga üstten kafatasına, alttan da kalçaya bağlıdır.
Omurga - arkadan görünüm
Arkadan bakıldığında insan omurgası omur adı verilen ve birbiri üstüne binmiş kemik kalıplarından oluşan dikey bir kolon görüntüsü verir. Omurlar bulundukları yere göre azalan sırayla numaralandırılmıştır.
| ÖNEMLİ NOKTALAR |
| Çok sayıdaki uyarıcı yönteme şu örnekler verilebilir:
Yumuşak doku teknikleri: Gerdirme, kasların ve bağların hareket ettirilmesi veya bunlara masaj yapılmasıdır.
Harekete geçirme: Bir eklemin normal hareketi doğrultusunda pasif ve yumuşak bir şekilde tekrar tekrar hareket ettirilmesidir.
Doğrudan ve güçlü uyarıcı teknikler: Hızla yapılan bir hamleyi içermektedir.
Kafatası osteopatisi: Sinir sisteminden kaynaklanan sorunları çözmek için beynin etrafındaki sıvının ritmik bir şekilde dolaşmasını sağladığı söylenen yumuşak ve hafif hareketlerdir. Genelde osteopati uzmanının kafayı elleriyle tutmasından ve yavaşça oynatmasından ibarettir.
|
Doktorlara, kendi okulları komplike olmayan (ameliyat gerektirmeyen) sırt ağrısından muzdarip hastalarını, altı hafta süreyle ağrı devam ederse, uygun eğitimi almış bir manipulasyon teknikleri uzmanına göndermeleri önerilmektedir. Bu düşünceyi destekleyecek çok sayıda araştırma bulgusu da vardır, özellikle de kiropratikle ilgili olarak. Büyük, sağlam temellere oturan klinik araştırmalar, sırt ağrısı şikayetiyle uyarıcı tedavi alan hastalarda, tedaviyi takip eden bir yıl içinde sırt ağrısının tekrarlamadığı görülmüştür.
Sırt ve boyun ağrısı yaşayan hastalar için manipulasyon tekniklerinin yerine basit fizyoterapinin daha etkili olup olmadığı açık değildir. Pek çok diğer tamamlayıcı tıp dalında da olduğu gibi manipulasyon yöntemlerini yararlı olduğunu gösteren bilimsel kanıtlar vardır ama bu teknikler mevcut araştırmaların işaret ettiğinden daha geniş bir alanda kullanılabilir.
MANİPULASYON NASIL İŞLER?
Osteopati ve kiropratikle hemen her rahatsızlığın tedavi edilebileceği gibi, hayali fikirlere artık uyarıcı teknikler kullanan uzmanlarca prim verilmemektedir. Manipulasyon yöntemlerini kullanan uzmanlar, tedavilerinin çoğunu mekanik bir modelin parçası olarak kabul etmektedirler. Bu tekniklerin esas amacı, eklemin normal hareketine mümkün olduğunca çabuk kavuşmasını sağlamaktır. Eklemlerin hareketliliğini artırarak ağrıyı keser ve ortaya çıkabilecek her türlü kas spazmı ve sinir tahrişini engeller.
Elbette bir kemik kırılmışsa veya bir disk yerinden oynamışsa ve sinirin üzerinde baskı yapıyorsa veya etken bir kemik ya da eklem iltihaplanmışsa (örneğin romatizmal eklem yangısı), uyarım etkili olmayacaktır ve hatta zararı bile dokunabilir.
TEDAVİ NELERİ KAPSAR?
İlk seansınızda yaşadığınız sorunun ne zaman nasıl başladığını ayrıntılarıyla anlatmalısınız. Bunun üzerine uyarıcı teknikler uzmanı sizi dikkatle muayene edecektir. Kiropratikler osteopatlara göre daha hızlı çalışır ama yine de uyarıcı teknikler uzmanıyla ilk randevu 15 ila 45 dakika sürecektir. Uzman, sorununuzun kaslardan mı yoksa kemiklerden mi kaynaklandığını iyice anlamaya çalışacak ve sorunlu sistemin hangi parçasının tedavi edilmesinin gerektiğine karar verecektir.
Genelde tam olarak muayene olmak ve uygun tedaviyi alabilmek için iç çamaşırlarınıza kadar soyunmanız gerekecektir. Basit akut sırt ağrısı iki ila sekiz seansta tedavi edilebilmektedir. Sizinki kronik, tekrarlayan bir durumsa daha uzun süre tedavi edilmesi gerekebilir.
İyi bir uyarım tedavisi almanın sırrı, ayrıntılı ve eksiksiz bir şekilde muayene edilmektedir. Uyarıcı uzman, omurganızı uyarmaya ancak kesin bir teşhis koyduktan sonra başlamalıdır. Teşhise varılması için bazen röntgen çekilmesi ve kaslarınızın, kemiklerinizin, eklemlerinizin ve sinir sisteminizin incelenmesi gerekebilir. Uyarıcı uzmanların büyük kısmı zamanlarının çoğunu kafatası tedavi ederek geçiriyor olsa da dizler, kalçalar, dirsekler ve omuzlar gibi periferik eklemlerde de bu tedavinin yararı görülmektedir.
Kiropratikler, hastaların önleyici tedavi almak için geri geldiğini bildirmektedir. Bu, herhangi bir belirtinin görülmediği durumlarda durumunuzu korumak için her üç ya da altı ayda bir tedavi almak anlamına gelir. Osteopatlar sizi yalnızca şikayetleriniz olduğunda görmek isterler. Hanginsin en iyi yaklaşım olduğunu söylemek zordur çünkü seçim yapmanızı kolaylaştıracak yeterli kanıt bulunmamaktadır.
MANİPULASYON GÜVENLİ MİDİR?
Manipulasyon, tamamlayıcı tıpta yan etkilere yol açabileceği bilinen dallardan biridir. Manipulasyon seanslarının başlamasından önce ayrıntılı bir şekilde muayene edilmeniz ve açık bir teşhisin konmuş olması çok önemlidir.
Boynun uyarılmasının felce ve omurilik sakatlanmalarına yol açtığı görülmüştür ve bazen bu etkiler öngörülemez olabilir. Bu şiddetli tepkilerin hangi sıklıkla ortaya çıktığı yolundaki tahminler, bir milyonda birden az vakaya işaret etmektedir. Geçici yan etkiler oldukça yaygındır. Manipulasyon tedavisi alan hastaların bir çeyreğiyle yansı arasında kalan bir oranı, tedavinin ardından ağrısının veya rahatsızlığının arttığını ifade etmiştir ama bu yan etkilerin büyük bir bölümü 24 saat içinde ortadan kalkar ve bu, aslında tedavi sürecinin bir parçasıdır.
Manipulasyon tekniklerinin kullanılmaması gereken bir dizi durum vardır (karşıt belirtiler). Bunların arasında kırık, eklem iltihabı, eklemdeki bağın yırtılması veya dengesinin bozulması, boynun mekanik olarak dengesini kaybetmesi, boyundaki kan dolaşımı nın yavaşlaması veya sinirlerin omurilik kanalında ya da omurilik kanalına doğru sıkışması sayılabilir. Bazen ameliyatlı veya Kemik Erimesi yaşayan kişilerde, uyarım tekniklerinin çok dikkatli bir şekilde uygulanması gerekir. Kanınızı seyreltmek için (örneğin kalp hastalığınız varsa) pıhtılaşmayı engelleyen maddeler kullanıyorsanız veya omuriliğiniz çok bozulmuşsa manipulasyon yöntemlerinin yine çok dikkatli bir biçimde uygulanması gerekir.
İltihaplanmış bir eklemin kendisi uyarıma engel değildir ve sürekli olarak acı çeken pek çok insan tedaviden yararlanabilir. Tedavi, hünerli ellerce uygulanırsa, uyarım genelde güvenilir ve yararlı bir tekniktir.
| ÖNEMLİ NOKTALAR |
|
Bu yazı 9877 kere okundu.
|
Yorum Ekle |  |
Arkadaşına Gönder |  |
Çıktı Al |  |
Yukarı |
