Haberi Paylaş

Google Yahoo Facebook Mixx Digg StumbleUpon Del.icio.us reddit Bu Nedir?

Belleklerinin sorun yaratmaya başladığını gören birçok kişi, kendisinde ciddi bir beyin hastalığı gelişmekte olduğundan kaygılanabilir. Bunadıklarından ya da Alzheimer hastalığına yakalandıklarından kuşku duyabilir. Gerçekten de bazı kişiler için bellekteki zayıflamanın en kötü yönü budur. Zayıf bir belleğin neden olduğu rahatsızlık ve utanç duygusu, gitgide artan bellek yanılmalarının bunama belirtisi olması korkusundan çok daha hafiftir. Bunamadıklarını bilmek, kişilerin bellek sorunlarıyla başa çıkabileceklerine inanmalarını sağlar.

Yaşlandıkça bellek kapasitemizde oluşan normal değişiklikleri giriş bölümünde belirtmiştik. Bellek sorunu olan kişilerin, giderek artan bellek yanılmalarıyla yaşamayı öğrenmeleri gerektiğine dikkatinizi çekmeye çalışmıştık. Ancak bazen zihinsel işlevlerdeki değişiklikler, beyinde sadece yaşlanmayla açıklanamayacak kadar ciddi bir şeyler olduğunun belirtisidir. Sizin ya da kaygılandığınız kişinin doktora gitmesini gerektirecek şeylerden aşağıda söz edeceğiz.

Ralph Emerson 65’inci yaş gününden birkaç ay önce belediyedeki işinden emekli oldu. Önceleri, eşi Lydia ile birlikte zamanları olduğunda yapcaklarına söz verdikleri şeyleri yapmakla uğraştılar. Ralph evlerinin dekorasyonunu ele aldı, Lydia yeni perdeler dikti. Dinçliklerini korumak için haftada iki kez yüzmeye gittiler ve yeni hobiler edindiler. Lydia suluboya resim yapma yeteneğini keşfetti, Ralph da onun tablolarına çerçeveler yapmayı öğrendi. Tatillerde hep gitmeyi istedikleri yerlere gittiler ve bir kış, en büyük kızlarını ve ailesini görmeye Avustralya’ya gittiler. Lydia birkaç yıl boyunca Ralph’i hiç bu kadar mutlu görmediğini düşündü. Ancak yavaş yavaş onun her zamanki Ralph olmadığını fark etmeye başladı.

Emekli olalı beri haftalık alışveriş işi Ralph’in bir alışkanlığı olmuştu. Lydia hiç hoşlanmadığı işi birinin üstlenmesine çok sevinmişti. Ralph ise aksine, bundan hoşlanıyor, parayı en iyi şekilde değerlendirmekten kıvanç duyuyordu ve eve döndüğünde iyi fiyata aldığı şeyleri bir okul çocuğu gibi sevinerek karısına gösteriyordu. Ancak son aylarda nedense savurgan olmaya başlamıştı.

Birkaç kez eve iki kişinin tüketemeyeceği kadar çok sebze ve pahalı et getirmişti. Bir keresinde de kutu kutu hayvan maması almıştı, oysa ne kedileri ne de köpekleri vardı. Lydia’nın ona bir alışveriş listesi vermesine karşın Ralph bazı şeyleri unutmaya başlamıştı.

Lydia süpermarkete Ralph’le birlikte gitmesi gerektiğine karar verdi. Alışverişlerini bitirip kasada kuyruğa girdiler. Sıra onlara geldiğinde Ralph cüzdanını çıkardı, fakat şimdi ne yapması gerektiğini bilmiyormuş gibi görünüyordu. Ralph’in kasadaki kadına ne kadar para vereceğini bilememesi Lydia’yı dehşete düşürmüştü. İşi ele alıp ödemeyi kendi yaptı.

Ralph başka yönlerde de değişmeye başladı. İşinin baskısı altında bile her zaman iyi huylu ve sakin biri olan Ralph şimdi keyifsiz ve gergin görünüyordu.

Küçücük şeylere sinirleniyor ve ona özgü olmayan tarzda ve sözlerle tepki gösteriyordu. Bazı arkadaşlarının da Ralph’teki bu kişilik değişikliklerini dile getirmesi üzerine Lydia bunun sadece kendi kuruntusu olmadığını anladı.

Zaman geçtikçe Lydia kocası konusunda daha çok kaygılanmaya başladı. Ralph’in önceleri kolayca başardığı işler artık onun sınırını aşıyordu ve kısa bir süre için bile olsa, dikkatini hiçbir şey üzerinde yoğunlaştıramıyordu.

Lydia’nın yaptığı bir tabloya çerçeve yapmaya çalıştığında ölçüleri şaşırıyor ve yanlış ölçü aldığı için suçu kendinde bulacağına, anlamsızca çok büyük resim kâğıdı kullandığı için Lydia’yı suçluyordu.

Lydia, Ralph’in enerji ve isteğini de tümüyle yitirdiğini görüyordu. Geçmişte dışarıya çıkıp yapmaktan hoşlandıkları şeyleri artık istemez olmuştu. Aslına bakılırsa hiç evden çıkmak istemiyordu. Lydia onun evden biraz uzaklaşınca korkuya kapıldığından ve şaşkınlaştığından kuşkulanmaya başlamıştı. Birçok kez komşuları onu yakındaki bir caddede yolunu yitirmiş olarak bulmuş ve eve getirmişti.

Evde de olan bitene çok az ilgi gösteriyordu. Kahvaltı masasında her zaman yaptığı gibi gazete okur gibi görünüyordu, ama Lydia daha sonra onun hiçbir haber başlığını anımsamadığını anlıyordu. Eski arkadaşları onları görmeye geldiklerinde konuşmalara çok az katılıyordu. Bazen de gelenlerin kim olduğunu bile bilemiyordu.

Ralph’in bunaması alışılmadık ölçüde erken başlamıştı; 70 yaşın altında bunama ender görülür. Ancak Ralp’te gözlenen kötüleşme, hastalığın erken evrelerinde yaygın olan kişilik ve zihinsel işlev değişikliklerinin çoğunu yansıtmaktadır. Ayrıca bu örnek çok yaygın olan ve yaşlanmakla ortaya çıkan bellek yanılmaları ile bunamanın yıkıcı etkisi arasındaki kesin ayrımı göstermektedir.

Bellek yanılmaları sıkıntı ve rahatsızlık vericidir, ancak herkesin günlük sorunları çözme yetisi ve kişilik özellikleri aynı kalır. Bunama (demans) ise oldukça farklıdır. Ralph’te görülen belirtilere beyin işlevini neredeyse her yönüyle kötüleştiren hastalık yol açmıştır.