Haberi Paylaş

Google Yahoo Facebook Mixx Digg StumbleUpon Del.icio.us reddit Bu Nedir?

Beslenme bozuklukları genelde gençlerde görülür. Anoreksiya nevroza on yaşında bile ortaya çıkabilmesine veya kadınlarda otuzlu yaşların sonlarında başlayabilmesine rağmen bu bozukluk en yaygın olarak on beş ila yirmi yaş arasında görülür. Bulimia nevroza daha geç yaşlarda ortaya çıkar. On beş yaşın altındakilerde ender olarak rastlanan bulimia nevroza en yaygın olarak onlu yaşların sonunda ve yirmili yaşların başında görülür. Genç kadınların en büyük risk taşıdığı yaş, vücutlarından rahatsızlık duyduğu veya memnun olmadığı döneme denk gelir. Yetişkinliğe geçiş döneminde kızların yaşadığı fiziksel değişmeler, erkeklere nazaran daha büyük, en azından daha barizdir. Dahası, bu değişikliklerin ifade ettiği kişisel ve toplumsal anlam daha büyüktür. Bu dönemde kiloyu dert etmek ve zayıflamaya çalışmak sık görülen bir davranıştır.

KİMLER RİSK ALTINDADIR?

Beslenme bozukluğu riski zayıflamayla artıyor olabilir. O yüzden dansçılar, sporcular ve mankenler gibi vücutlarının ağırlığı ve şekline özen gösteren genç kadınların zayıflamaya çalışması daha büyük bir ihtimaldir ve dolayısıyla beslenme bozukluğu geliştirme riski onlar için daha yüksektir. Elbette zayıflamaya çalışmakla işe başlayıp ardından anoreksiya nevroza veya bulimia nevrozaya yakalananlar kadar, aynı şekilde zayıflamaya çalışıp sağlıklı bir şekilde kilo verenlerde vardır. İlerleyen sayfalarda bir kişinin beslenme bozukluğuna doğru kaymasına nelerin neden olabileceği üzerinde durulacaktır. Yine de, zayıflamaya çalışan insan sayısı artarsa beslenme bozukluklarına yakalanan insan sayısının da artması tıpkı içki içen insan sayısı artarsa Alkol ik olanların sayısının da artması gibi büyük bir ihtimaldir. Kilo vermeye çalışan erkek sayısı kadınlardan çok azdır. Kadınlar ve erkekler arasında zayıflamaya çalışma davranışı bakımından farklılık olması, genç kadınlarda riskin yüksek olmasının tek açıklaması değildir ama bunun önemli bir neden olduğu düşünülmektedir.

 

Geçmişte beslenme bozukluğu yaşayanların toplumun gelir düzeyi yüksek kısmından geldiği düşünülmekteydi. Özellikle anoreksiya nevroza orta ve yüksek tabaka hastalığı olarak bilinmekteydi. Belki geçmişte bu geçerli olabilirdi ama bugün durum böyle değildir. Beslenme bozukluklarına karşı bağışıklığı olan bir toplumsal grup yoktur.

 

Etrafta dolaşan diğer efsaneler arasında anoreksiya nevroza hastalarının zeki ve çocukken “iyi” olduğu, bulimia nevroza hastalarının ise hayatı hızlı yaşamayı seven, hareketli tipler olduğudur. Bu karikatürize etme davranışı, genelleştirme olarak bakıldığında bile hastalara büyük haksızlık yapmaktadır. Elbette beslenme bozukluğu yaşayan bazı insanlar bu klişelere uysa da pek çok hasta bunların dışında kalır. O bakımdan genelleme yapmanın bir yararı yoktur.

Daha önce, beslenme bozukluğu yaşadığı için tedavi olmak isteyenlerin yalnızca çok küçük bir kısmının erkeklerden oluştuğunu belirtilmişti. İki cins arasında beslenme bozukluğu yaşamaları bakımından çok büyük bir fark vardır. Özellikle bulimia nevroza erkeklerde nadiren görülür.

 

Bazı insanlar beslenme bozukluklarının erkeklerde giderek yaygınlaştığını söylemektedirler. Erkeklerde görülen belirtiler, kadınlarda görülen belirtilere çok benzemektedir. Hatta hormonal değişiklikler bile aşağı yukarı aynıdır. Ancak beslenme bozukluklarının yanlış olarak sadece kadınları etkilediği düşünüldüğü için bu sorunları yaşayan erkeklerde, hastalığı tanımlanamayan ve teşhis edilemeyenlerin sayısının daha yüksek olması büyük bir ihtimaldir. Erkeklerde beslenme bozukluğuna yakalanmanın ardında yatan nedenlerin, yani yemeği azaltmayı daha büyük kişisel sorunlara bağlamayı sağlayan düşüncelerin arasında zayıf olma isteği bulunabilir. Ancak zindelik ve sağlıkla ilgili düşünceler veya yarı-dini nedenlerden oruç tutma, kadınlardan daha sık görülür.

 

Kaç kişide beslenme bozukluğunun görüldüğünü tam olarak bilmek imkansızdır. Günümüzde İngiltere’de her yüz genç kadından birisinde bulimia nevroza, daha az bir oranda da anoreksiya nevroza görüldüğü tahmin edilmektedir. Ancak bütün hastalar elbette genç kadınlar değildir. Yani toplamda her bin kişiden belki iki ya da üç kişide beslenme bozuklu ğu teşhis edilebilir. Bunlardan başka iki veya üç kişide de değişik veya kısmi belirtiler görülür (Bu tür insanlar bilinen beslenme bozukluklarının belirtilerinin hepsini olmasa da bazılarını gösterir. Ancak çok ciddi problemler yaşayabilirler.). Bu demektir ki İngiltere’de hayatı kiloları, yemekler ve kendini kontrol etme çabasının etrafında acı içinde geçen on binlerce insan vardır. Her doktorun hasta listesinde bir düzine kadar beslenme bozukluğu yaşayan kişi bulunmaktadır.

 

Beslenme bozukluğu yaşayan kişilerin sayısı, ülkeden ülkeye ve zaman içinde değişmektedir. Böyle bir varsayım yaparken “muhtemelen” demek çok önemlidir çünkü pek çok ülkede geçmiş dönemlerde veya bugün beslenme bozukluğu yaşayan kişilerin sayısı hakkında çok az bilgi bulunmaktadır. Ancak beslenme bozuklukları nın 30 veya 40 yıl öncesine göre bugün daha yaygın olduğunu gösteren bazı deliller de vardır. Bulimia nevroza 1970’lerin sonlarında teşhis edilmiş ve kendi başına bir bozukluk olarak kabul edilmiştir. O zamandan bu yana bulimia nevroza şikayetiyle doktora başvuran kadınların sayısı artmıştır. Artık pek çok kinikte anoreksiya nevroza hastasından fazla bulimia nevroza hastası bulunmaktadır. Ancak, teşhis ve tedavi edilebilen her hastaya karşı en az bir hastanın da teşhis edilemediğini akılda tutmak gerekir. Pek çok insan sorunları için uzman yardımı aramaz veya bulamaz.